Cr茅ditos ECTS
Cr茅ditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias
Traballo do Alumno/a ECTS: 99
Horas de Titor铆as: 3
Clase Expositiva: 24
Clase Interactiva: 24
Total: 150
Linguas de uso
Castel谩n, Galego
Tipo:
Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos:
Pedagox铆a e Did谩ctica
脕谤别补蝉:
Did谩ctica e 翱谤驳补苍颈锄补肠颈贸苍 Escolar
Centro
Facultade de Ciencias da Educaci贸n
Convocatoria:
Primeiro semestre
Docencia:
Con docencia
惭补迟谤铆肠耻濒补:
Matriculable
Esta materia pertence ao m贸dulo 鈥湴堪挡共跃背钩泵巢� do espazo escolar, materiais e habilidades docentes鈥�. Xunto a outras xa cursadas no primeiro ano do grao (Did谩ctica e Profesi贸n Docente) e algunhas m谩is que ser谩n cursadas neste curso (Proxectos de innovaci贸n, 翱谤驳补苍颈锄补肠颈贸苍 e xesti贸n da aula, Observaci贸n, Escola Inclusiva, Uso das TIC) constit煤en un bloque formativo que se complementa e est谩 orientado a sentar firmemente as bases did谩cticas e curriculares da formaci贸n das e dos futuros Mestres/as de Educaci贸n Infantil. As铆 pois, o noso traballo deste ano basearase nas aprendizaxes das materias anteriores do bloque para continuar co proceso global da formaci贸n en Did谩ctica e Curr铆culo.
Os obxectivos que pretendemos acadar, atendendo 谩s competencias no marco da materia Dese帽o e desenvolvemento curricular son os seguintes:
1. Entender os fundamentos e principios das teor铆as curriculares e a s煤a aplicaci贸n aos procesos de ensino-aprendizaxe, afondando nas bases te贸ricas e epistemol贸xicas do 谩mbito do dese帽o e desenvolvemento curricular.
2. Dese帽ar, planificar e avaliar procesos de ensino e aprendizaxe, tanto individualmente como en colaboraci贸n con outros docentes e profesionais do centro.
3. Co帽ecer a normativa que rexe o curr铆culo na Educaci贸n Infantil e interpretar as s煤as implicaci贸ns na pr谩ctica docente.
4. Dese帽ar e regular espazos de aprendizaxe en contextos de diversidade e que atendan 谩 igualdade de x茅nero, 谩 equidade e ao respecto aos dereitos humanos que conformen os valores de formaci贸n cidad谩.
5. Analizar o desenvolvemento curricular como un espazo de colaboraci贸n entre Mestres/as, familias e comunidade local, asumindo a dimensi贸n educativa da funci贸n docente e fomentando a educaci贸n democr谩tica para unha cidadan铆a activa.
6. Reflexionar sobre as pr谩cticas de aula para innovar e mellorar o labor docente.
7. Adquirir h谩bitos e destrezas para a aprendizaxe aut贸noma e cooperativa e promovela entre os estudantes.
Os contidos que se traballar谩n na materia son os seguintes:
1. O concepto de curr铆culo e o seu sentido na Escola Infantil.
2. O curr铆culo Oficial e os curr铆culos institucionais. Modelos curriculares.
3. O curr铆culo da Educaci贸n Infantil en Galicia.
4. Curr铆culo, desenvolvemento e aprendizaxe infantil. Como aprenden os nenos e as nenas.
5. Curr铆culo e ambientes de aprendizaxe. Contextos de aprendizaxe para neno/as pequenos.
6. Curr铆culo e saberes b谩sicos na Educaci贸n Infantil. As intelixencias m煤ltiples.
7. Curr铆culo e metodolox铆as de aprendizaxe na Educaci贸n Infantil. Xogo e aprendizaxe.
8. Curr铆culo e avaliaci贸n das aprendizaxes e do traballo feito na aula. A documentaci贸n.
9. O curr铆culo como proxecto formativo. A planificaci贸n curricular contextualizada.
叠脕厂滨颁础
Bermejo, B. e Ballesteros, C. (2014). Manual de did谩ctica general para maestros de Educaci贸n Infantil y de Primaria. Pir谩mide.
Dans 脕lvarez de Sotomayor, I. e Varela Portela, C. (2022). La programaci贸n did谩ctica. Elementos b谩sicos. Editorial Universitas.
Escamilla Gonz谩lez, A. (2015). Proyectos Para Desarrollar Inteligencias M煤ltiples y Competencias Clave. Gra贸.
Zabalza Beraza, M.A. (2016). Dise帽o y desarrollo curricular. Narcea.
COMPLEMENTARIA
Abelleira,A. e Abelleira,I. (2019). Os f铆os de Infantil. Galaxia.
Abelleira,A. e Abelleira,I. (2019). O latexo dunha aula infantil. Eloxio do coti谩n. Galaxia.
Ant贸n, M. (2008). Planificar la etapa 0-6. Gra贸.
Blanchard, M. e Muz谩s, M. (2016). Los proyectos de aprendizaje. Narcea.
Borghi, Q. (2005). Los talleres en Educaci贸n Infantil. Espacios de crecimiento. Gra貌.
Fortunato, A. (2006). La educaci贸n de los ni帽os como proyecto de la comunidad. Octaedro.
Gardner, H. (2001). La inteligencia reformulada: Las inteligencias m煤ltiples en el siglo XXI. Paid贸s.
Goldschmied, E. e Jackson, S. (2000). La Educaci贸n Infantil de 0 a 3 a帽os. Morata.
G贸mez Hurtado, I. e Garc铆a Prieto, F.J. (2021). Manual de did谩ctica general para la diversidad. Piramide.
Imbern贸n, F. (2017). Ser docente en una sociedad compleja. Gra贸
Majem, T. e Odena, P. (2007). Descubrir jugando. Octaedro.
Marina, J.A. (2011). El cerebro infantil: la gran oportunidad. Ariel.
Vergara, J.J. (2016). Aprendo porque quiero. El Aprendizaje Basado en Proyectos paso a paso. SM.
Willis, A. e Ricciuti, H. (2000). Orientaciones para la escuela infantil de cero a dos a帽os. Morata.
Zabalza, M.A. et al. (2008). La calidad en la Educaci贸n Infantil. Narcea.
Zabalza, M.A. (2008). Did谩ctica de la Educaci贸n Infantil. Narcea.
Algunhas revistas de interese
- Aula de Infantil
- Cuadernos de Pedagog铆a
- Infancia
- Reladei
- Revista Galega de Educaci贸n
Como pode constatarse na Memoria do grao as competencias que o documento xeral da titulaci贸n sinala est谩n, todas elas, relacionadas directa ou indirectamente coa nosa materia. No noso caso, as que nos afectan dun xeito m谩is claro son as seguintes:
COMPETENCIAS XERAIS
G1. Comprender os procesos educativos e de aprendizaxe no per铆odo 0-6, no contexto familiar, social e escolar
G2. Promover e facilitar as aprendizaxes na primeira infancia, desde unha perspectiva globalizadora e integradora das diferentes dimensi贸ns cognitiva, emocional, psicomotora e volitiva.
G3. Dese帽ar e regular espazos de aprendizaxe en contextos de diversidade que atendan 谩s singulares necesidades educativas dos estudantes, 谩 igualdade de x茅nero, 谩 equidade e 贸 respecto aos dereitos humanos.
G4. Saber observar sistematicamente contextos de aprendizaxe e convivencia e saber reflexionar sobre eles.
G5. Reflectir en grupo sobre a aceptaci贸n de normas e o respecto aos outros. Promover a autonom铆a e a singularidade de cada estudante como factores de educaci贸n das emoci贸ns, os sentimentos e os valores na primeira infancia.
G.7. Co帽ecer as implicaci贸ns educativas das tecnolox铆as da informaci贸n e as derivaci贸ns 茅ticas e legais do seu uso nos procesos de observaci贸n.
G8- Co帽ecer os fundamentos da diet茅tica e hixiene infantil. Co帽ecer os fundamentos da atenci贸n temper谩 e as bases e actuaci贸ns que permiten comprender mellor os procesos psicol贸xicos, de aprendizaxe e de construci贸n da personalidade na primeira infancia.
G9- Co帽ecer a organizaci贸n das escolas de Educaci贸n Infantil e a diversidade de acci贸ns que comprende o seu funcionamento. Asumir a idea de que o exercicio da funci贸n docente debe ir perfeccion谩ndose e adapt谩ndose aos cambios cient铆ficos, pedag贸xicos e sociais ao longo da vida.
G.11. Reflectir sobre as pr谩cticas de aula a partir da observaci贸n sistem谩tica e da an谩lise dos datos. Adquirir h谩bitos e destrezas para a aprendizaxe aut贸noma e cooperativa.
COMPETENCIAS 叠脕厂滨颁础S
CB.1. Que as/os estudantes te帽an demostrado posu铆r e comprender co帽ecementos nunha 谩rea de estudo que parte da base da educaci贸n secundaria xeral, e acostuma a atoparse a un nivel que, se ben se apoia en libros de texto avanzados, incl煤e tam茅n alg煤ns aspectos que implican co帽ecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo.
CB.2. Que as/os estudantes saiban aplicar os seus co帽ecementos ao seu traballo ou vocaci贸n dunha maneira profesional e pos煤an as competencias que acostuman a demostrarse por medio da elaboraci贸n e defensa de argumentos e a resoluci贸n de problemas dentro da s煤a 谩rea de estudio.
CB.3. Que as/os estudantes te帽a a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da s煤a 谩rea de estudo) para emitir xu铆zos que incl煤an unha reflexi贸n sobre temas relevantes de 铆ndole social, cient铆fica ou 茅tica.
CB.4. Que as/os estudantes poidan transmitir informaci贸n, ideas, problemas e soluci贸ns a un p煤blico tanto especializado como no especializado.
CB.5. Que as/os estudantes te帽an desenvolvido aquelas habilidades de aprendizaxe precisas para emprender estudos posteriores cun algo grao de autonom铆a.
COMPETENCIAS TRANSVERSAIS
T2 鈥� Co帽ecemento instrumental da lingua galega.
T3 - Co帽ecemento instrumental das tecnolox铆as da informaci贸n e da comunicaci贸n.
COMPETENCIAS ESPEC脥FICAS
E.19.Comprender que a din谩mica diaria en educaci贸n infantil 茅 cambiante en funci贸n de cada estudante, grupo e situaci贸n e saber ser flexible no exercicio da funci贸n docente.
E.20.Valorar a importancia da estabilidade e a regularidade no entorno escolar, os horarios e os estados de 谩nimo do profesorado como factores que contrib煤en 贸 progreso arm贸nico e integral dos estudantes.
E.21.Saber traballar en equipo con outros profesionais de dentro e fora do centro na atenci贸n a cada estudante, as铆 como na planificaci贸n das secuencias de aprendizaxe e na organizaci贸n das situaci贸ns de traballo na aula e no espazo de xogo, identificando as peculiaridades do per铆odo 0-3 e do per铆odo 3-6.
E.22.Atender 谩s necesidades dos estudantes e transmitir seguridade, tranquilidade e afecto.
O desenvolvemento desta materia implica a realizaci贸n de clases expositivas a todo o grupo, nas que se presentar谩n cuesti贸ns relevantes correspondentes aos temas que figuran no contido do programa. Nestas clases tam茅n se presentar谩n fontes bibliogr谩ficas e documentais para o seu estudo polo alumnado.
Nas clases interactivas realizaranse diversas actividades grupais cun car谩cter pr谩ctico e aplicativo. Entre elas especialmente incl煤ense a an谩lise de diversos documentos, as铆 como de experiencias, incidentes, programaci贸ns, casos e v铆deos.
Recom茅ndase a asistencia presencial 谩s titor铆as.
O campus virtual ser谩 a principal ferramenta para a entrega de actividades, feedback das mesmas e dep贸sito de documentaci贸n complementaria 谩s sesi贸n.
As actividades en gran grupo pretenden que o alumnado adquira unha visi贸n global das 谩reas do curr铆culo da educaci贸n infantil, as铆 como unha an谩lise das tarefas da profesi贸n docente en canto 谩 formaci贸n para comprender, planificar, desenvolver e valorar a pr谩ctica docente. Este tipo de actividades permite tam茅n analizar cales son os elementos b谩sicos presentes na pr谩ctica da docencia, as铆 como desenvolver pequenas investigaci贸ns sobre as pr谩cticas docentes e elaborar proxectos de mellora destas.
As actividades de grupo mediano axudan ao desenvolvemento das competencias anteriores, as铆 como a reflexionar sobre a pr谩ctica docente, analizar e comprender os procesos de ensinanza e aprendizaxe das distintas 谩reas curriculares, aplicar os co帽ecementos adquiridos a diferentes situaci贸ns mediante o estudo de casos e a elaboraci贸n de proxectos e estudar as distintas tarefas de ensino-aprendizaxe que se desenvolven ou poden desenvolverse na aula. Favorecen tam茅n o desenvolvemento de competencias referidas 谩 procura de informaci贸ns, as铆 como 谩 interpretaci贸n de datos e 谩 transmisi贸n de informaci贸ns. Supo帽en que o alumnado sexa capaz de comprender os procesos educativos da aula, os sistemas de comunicaci贸n, as funci贸ns que desempe帽an e o co帽ecemento e a utilizaci贸n de metodolox铆as de investigaci贸n sobre a pr谩ctica docente.
As actividades en pequeno grupo responden ao desenvolvemento das competencias citadas as铆 como 谩 promoci贸n do traballo colaborativo.
O traballo individual do alumnado favorece a adquisici贸n de informaci贸ns, a lectura e comentario cr铆tico de textos, a reflexi贸n sobre as lecturas realizadas e sobre os problemas que poden presentarse na aula, as铆 como a valoraci贸n do esforzo, a constancia e tam茅n o co帽ecemento e a utilizaci贸n das tecnolox铆as da informaci贸n e a comunicaci贸n. Tam茅n desenvolven a capacidade de analizar as condici贸ns nas que se desenvolve a profesi贸n docente, cales son as posibilidades e cales as limitaci贸ns ou dificultades coas que os profesionais at贸panse no desenvolvemento do seu traballo profesional.
Na materia prevese o desenvolvemento de, cando menos, unha pr谩ctica de campo compartida con outras do curso (visita, encontros con profesionais, celebraci贸n de conmemoraci贸ns...) na perspectiva dunha actividade interdisciplinar que ser谩 abordada e valorada desde cada unha das materias participantes.
Tomando como referencia obxectivos, competencias e contidos do programa as铆 como a preparaci贸n inicial do alumnado, a avaliaci贸n proxectarase tanto no desenvolvemento te贸rico como nas actividades interactivas.
Consid茅rase fundamental o uso da avaliaci贸n continua, que se complementar谩 cunha proba final obligatoria para o alumnado. Os contidos desenvolvidos nas clases expositivas ser谩n avaliados a trav茅s dunha proba espec铆fica.
Os alumnos/as realizar谩n traballos en equipo en torno 谩s actividades desenvolvidas nas clases interactivas. Estes traballos ser谩n obxecto de seguemento polas profesoras.
Para poder superar a materia ser谩 imprescindible entregar todas as tarefas dentro do prazo.
Deste xeito, as porcentaxes concretas ser谩n:
A. Pr谩cticas e participaci贸n na aula 20%
B. Proba espec铆fica 40%
C. Traballo en pequenos grupos 30%
D. Presentaci贸n oral de traballos 10%
Dese帽o e desenvolvemento curricular 茅 unha materia presencial. Por iso 茅 obligatoria a asistencia 谩s s煤as clases expositivas e interactivas.
Ao alumnado que te帽a concedida a exenci贸n ou dispensa de asistencia propo帽er谩selle un plan alternativo de traballo e avaliaci贸n que abarque o conxunto de obxectivos e contidos da asignatura. Para este alumnado os traballos individuais supor谩n o 40% da cualificaci贸n final e a proba final o 60%.
O alumnado que se atope nesta situaci贸n debe po帽erse en contacto coa docente nun plazo m谩ximo de 15 d铆as dende a publicaci贸n da resoluci贸n.
A avaliaci贸n da 2陋 oportunidade gardar谩 aquelas partes superadas na primeira, tendo, 煤nicamente, que presentarse a aquelas probas non superadas.
Os traballos individuais ou grupais dos estudantes deber谩n ser orixinais. Calquera traballo copiado supor谩 o suspenso da materia e a avaliaci贸n do alumno/a na seguinte convocatoria. A efectos de avaliaci贸n un mesmo traballo non pode ser utilizado para varias materias excepto nas actividades programadas de forma coordinada.
Para os casos de realizaci贸n fraudulenta de exercicios ou probas ser谩 de aplicaci贸n o que se recolle na 鈥淣ormativa de avaliaci贸n do rendemento dos estudantes e de revisi贸n de cualificaci贸ns鈥�.
Tendo en conta que 鈥淒ese帽o e desenvolvemento curricular鈥� comprende un espacio de 6 ECTS, se realiza a seguinte distribuci贸n temporal:
-Clases expositivas: 20 horas
-Clases interactivas: 20 horas
-Titor铆as e avaliaci贸n: 10 horas-
-Total actividades presenciais: 50 horas
Traballo persoal do alumno:
-Estudio e elaboraci贸n de informes: 80 horas
-Titor铆as e avaliaci贸n: 20 horas
-Total traballo persoal: 100horas.
Os estudantes que cursen esta asignatura ter谩n que realizar unha lectura atenta e cr铆tica dos textos suxeridos pola profesora para acceder aos conceptos propios da disciplina e a s煤as aplicaci贸ns pr谩cticas. Tam茅n 茅 conveniente que participen activamente nas tarefas propostas nas clases expositivas e interactivas.
- Responsabilidade medioambiental: Os traballos persoais ou grupais d茅bense subir 谩 aula virtual en cada tarefa proposta. En caso de non ser posible, recomendase o seguinte:
o Evitar tapas de pl谩stico ou outros envoltorios externos innecesarios.
o Sempre que sexa posible, empregar grampas en lugar de encadernaci贸n.
o Imprimir a d煤as caras en calidade 鈥渁forro de tinta鈥�.
o Non empregar folios en branco como separadores de cap铆tulos ou partes.
o Evitar anexos que non te帽an referencia directa cos temas desenvolvidos.
- Perspectiva de x茅nero:
o Recom茅ndase facer uso da linguaxe non sexista, tanto no traballo coti谩 de aula como nos traballos acad茅micos encomendados.
- Obrigatoriedade de uso da conta de correo rai.
- Obrigatoriedade de emprego das ferramentas tecnol贸xicas institucionais: Campus Virtual, Microsoft Office 365, e outras ferramentas facilitadas pola facultade e autorizadas como ferramentas institucionais pola universidade.
- Non se poder谩 empregar o de tel茅fono m贸bil, salvo cando se use como instrumento de traballo seguindo as indicaci贸ns dadas pola docente, responsabiliz谩ndose o alumnado das consecuencias legais e acad茅micas que podan derivarse dun emprego non axeitado do mesmo.
- Ter en conta que o ensino-aprendizaxe (clases / titor铆as) 茅 un proceso privado, ent茅ndase privado como proceso de comunicaci贸n e intercambio entre o/a docente e o estudantado matriculado na materia.
- Obrigatoriedade do cumprimento da normativa de protecci贸n de datos /es/politica-privacidad-proteccion-datos
Cristina Varela Portela
Coordinador/a- Departamento
- Pedagox铆a e Did谩ctica
- 脕谤别补
- Did谩ctica e 翱谤驳补苍颈锄补肠颈贸苍 Escolar
- 罢别濒茅蹿辞苍辞
- 881813837
- Correo electr贸nico
- cristina.varela [at] usc.es
- 颁补迟别驳辞谤铆补
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
Milena Villar Varela
- Departamento
- Pedagox铆a e Did谩ctica
- 脕谤别补
- Did谩ctica e 翱谤驳补苍颈锄补肠颈贸苍 Escolar
- Correo electr贸nico
- milena.villar [at] usc.es
- 颁补迟别驳辞谤铆补
- PROFESOR/A PERMANENTE LABORAL
| 惭茅谤肠辞谤别蝉 | |||
|---|---|---|---|
| 12:00-13:30 | Grupo /CLIS_02 (Fu - M) | Galego | (CAMPUS NORTE) - AULA 24 |
| Xoves | |||
| 09:00-10:30 | Grupo /CLIS_01 (A - Fr) | Galego | (CAMPUS NORTE) - AULA 24 |
| 10:30-12:00 | Grupo /CLE_01 (A - Z) | Galego | (CAMPUS NORTE) - AULA 12 |
| 12:00-13:30 | Grupo /CLIS_03 (N - Z) | Galego | (CAMPUS NORTE) - AULA 25 |
| 20.01.2025 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 (A - Z) | (CAMPUS NORTE) - AULA 12 |
| 25.06.2025 09:30-11:30 | Grupo /CLE_01 (A - Z) | (CAMPUS NORTE) - AULA 13 |