Cr茅ditos ECTS
Cr茅ditos ECTS: 4.5
Horas ECTS Criterios/Memorias
Traballo do Alumno/a ECTS: 76.5
Horas de Titor铆as: 4.5
Clase Expositiva: 13.5
Clase Interactiva: 18
Total: 112.5
Linguas de uso
Castel谩n, Galego
Tipo:
Materia Ordinaria 惭谩蝉迟别谤 RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos:
Pedagox铆a e Did谩ctica
脕谤别补蝉:
Did谩ctica e 翱谤驳补苍颈锄补肠颈贸苍 Escolar
Centro
Facultade de Ciencias da Educaci贸n
Convocatoria:
Primeiro semestre
Docencia:
Con docencia
惭补迟谤铆肠耻濒补:
Matriculable
| 1ro curso (Si)
Situar ao alumno no n煤cleo do proceso de ensino-aprendizaxe desde unha perspectiva
curricular que lle capacite para: 鈥淧lanificar, desenvolver e avaliar o proceso de ensino e aprendizaxe
potenciando procesos educativos que faciliten a adquisici贸n das competencias propias das respectivas
ensinanzas, atendendo ao nivel e formaci贸n previa dos estudantes as铆 como a orientaci贸n das
mesmas, tanto individualmente como en colaboraci贸n con outros docentes e profesionais do centro鈥�
(Orde ECI/3858/2007, de 27 de Decembro).
Baixo esas premisas, a materia procura especificamente os seguintes obxectivos:
1. - Facilitar o co帽ecemento dos conceptos e a terminolox铆a b谩sica da did谩ctica, da literatura especializada sobre o campo e dos debates actuais no 谩mbito profesional docente.
2.- Favorecer a comprensi贸n das relaci贸ns existentes entre os modelos de aprendizaxe, o contexto escolar e as opci贸ns did谩cticas utilizadas na acci贸n docente.
3. - Promover o reco帽ecemento, an谩lise e atenci贸n 谩s caracter铆sticas diferenciais do alumnado, seg煤n o seu desenvolvemento evolutivo, contextos familiares, sociais e culturais de referencia en tanto que factores que condicionan a aprendizaxe e deben ser tidos en conta, por tanto, polas propostas docentes.
4.- Reco帽ecer o funcionamento e din谩micas propias dos centros de secundaria e as condici贸ns organizativas que fan posible a colaboraci贸n con outros profesionais do 谩mbito educativo e o desenvolvemento dun ensino de calidade.
5.- Co帽ecer os compo帽entes b谩sicos das metodolox铆as did谩cticas e do uso did谩ctico das TIC no ensino secundario.
6.- Propiciar unha formaci贸n cultural, persoal, 茅tica e social axeitada 谩 educaci贸n integral dos adolescentes.
7.- Potenciar o uso dos procesos de investigaci贸n na aula como base do seu desenvolvemento profesional.
1.-Dese帽o e Desenvolvemento do curr铆culo: concepto de curriculum. O curriculum na
Secundaria: o Decreto de curriculum. Do Proxecto Curricular de Centro 谩 Programaci贸n de aula.
A singularidade das d煤as etapas: 12/16 e 16/18.
A especificidade da ESO, a ESPO e outras ensinanzas.
2.- Modelos de ensino e m茅todolox铆a did谩ctica: a comprensi贸n da aprendizaxe
na aula. O ensino centrado no estudante: a aprendizaxe significativa e aut贸noma. O modelo de ensinanza baseado nas competencias. A metodolox铆a por proxectos e a aprendizaxe baseada en problemas. O clima de aula e a interacci贸n did谩ctica.A avaliaci贸n formativa.
A innovaci贸n educativa.
3.- Os materiais curriculares e as TIC como recurso did谩ctico: o dese帽o, selecci贸n e uso de medios
e materiais did谩cticos. As TIC no centro escolar.
4.- A participaci贸n e a xesti贸n nos centros de secundaria: o clima institucional. O proxecto
educativo de centro. A inserci贸n do centro no medio social e cultural. A toma de decisi贸ns nos
centros escolares. O traballo colaborativo e colexiado fronte 谩 individualizaci贸n. Acoordinaci贸n intra e
interdepartamental. A dimensi贸n burocr谩tico-administrativa da xesti贸n acad茅mica. O liderazgo
instrutivo e as funci贸ns directivas. A participaci贸n da Comunidade Educativa. A implicaci贸n das
familias. A resoluci贸n de conflitos.
5.- A avaliaci贸n da calidade educativa e o desenvolvemento institucional e profesional de centros e
profesores: modelos de avaliaci贸n da calidade de centros e profesores.
6.- O proceso de socializaci贸n profesional. O debate sobre as competencias. An谩lise cr铆tica das funci贸ns
docentes. A formaci贸n en servizo.
叠谩蝉颈肠补:
Bolivar, A. (2010). Competencias b谩sicas y curr铆culo. S铆ntesis.
Dans, I. e Varela, C. (2022). Programaci贸n did谩ctica. Elementos b谩sicos. UNIVERSITAS. ISBN 978-84-7991-585-8
Gairin, J. e Castro, D. (2021). El contexto organizativo como espacio de intervenci贸n. S铆ntesis.
Perrenoud, Ph. (2004). Diez nuevas competencias para ense帽ar: invitaci贸n al viaje. Gra贸.
Trillo, F. e Sanjurjo, L (2008). Did谩ctica para profesores de a pie. Propuestas para comprender y mejorar la pr谩ctica. HomoSapiens.
Complementaria:
Area, M. (2020). La digitalizaci贸n de la ense帽anza universitaria. Desaf铆os y tendencias. En Trillo, F. (Coord.). Repensando la educaci贸n superior. Madrid: Narcea, pp, 121-142.
Bolivar, A. (2012). Pol铆ticas actuales de mejora y liderazgo educativo. Aljibe.
Escudero Mu帽oz, J.M. (2011). Dilemas 茅ticos de la profesi贸n docente, CEE Participaci贸n Educativa, 16, 93-102.
Escudero Mu帽oz, J.M. (2011). Centros escolares, condiciones de trabajo y desarrollo profesional de los docentes. En M陋.T. Gonz谩lez (Coord.) Innovaciones en la gesti贸n y el gobierno de los centros escolares (pp. 97-131). S铆ntesis.
Escudero Mu帽oz, J.M. (2017). La formaci贸n continua del profesorado de la educaci贸n obligatoria en el contexto espa帽ol. Profesorado: Revista de Curr铆culum y formaci贸n del profesorado, 21(3), 1 -20.
Esteve, J. M. (2002). Los profesores y la calidad de la educaci贸n ante la crisis de la reforma educativa. En Fundaci贸n Hogar del Empleado. Informe educativo 2002. Santillana.
Feito Alonso, R., Perrenoud, P. e Clemente Linuesa, M. (2012). Dise帽o, desarrollo e innovaci贸n del curr铆culo. Morata.
Marcelo, C. (2011). Evaluaci贸n del desarrollo profesional docente. Davinci.
Gimeno Sacrist谩n, J. (2015). Los contenidos: una reflexi贸n necesaria. Morata. Gimeno Sacrist谩n, J. (2013). En busca del sentido de la educaci贸n. Morata.
G贸mez Hurtado, I. e Garc铆a Prieto, F. (2021). Manual de did谩ctica general para la diversidad. Pir谩mide.
Gonz谩lez Gonz谩lez, M陋.T. (Coord.) (2005). Escuelas para la democracia: cultura, organizaci贸n y direcci贸n de instituciones educativa. Wolters Kluwer Educacion Hargreaves, A. (2014). Capital profesional: transformar la ense帽anza en cada escuela. Morata.
Imbern贸n, F. (Coord.) (2016). Procesos y contextos educativos: ense帽ar en las instituciones de educaci贸n secundaria. Gra贸.
Monereo, C. (2011). Docentes en tr谩nsito: incidentes cr铆ticos en secundaria. Gra贸.
Paricio, J. (2020). Dise帽o por competencias, 驴era esto lo que necesit谩bamos? REDU, 18, 1, 47-70.
笔茅rez G贸mez, A. (2012). Educarse en la era digital: la escuela educativa. Morata.
Pozo, J. I. (2015). Aprender en tiempos revueltos: la nueva ciencia del aprendizaje. Alianza.
Rodr铆guez Espinar, S. (2011). Un MIR en Secundaria: 驴es necesario, es posible? 翱谤驳补苍颈锄补肠颈贸苍 y gesti贸n educativa: Revista de F贸rum Europeo de Administradores de la Educaci贸n, 19(6), 18-22.
Santos, M. (Coord.) (2009). Escuelas para la democracia. Kluwer.
Trillo, F. (2005). Competencias docentes y evaluaci贸n aut茅ntica, Perspectiva Educacional, 45, 85-102.
Trillo, F. (2021). Los estudiantes y la evaluaci贸n para la emancipaci贸n. En Trillo, F. (Coord.). Repensando la educaci贸n superior. Narcea.
Vaillant, D. y Marcelo, C. (2015). El ABC y D de la formaci贸n docente. Narcea.
Zabalza, M.A. (2022). Coreograf铆as did谩cticas en educaci贸n superior. Madrid: Narcea.
Zabalza Beraza, M. A. e Zabalza Cerdeiri帽a, M.A. (2012). Profesores y profesi贸n docente. Entre el ser y el estar. Narcea.
Zeichner, K.M. (2010). La formaci贸n del profesorado y la lucha por la justicia social. Morata.
COMPETENCIAS XERAIS
Ao finalizar esta materia o estudante ser谩 capaz de:
(CG2) Co帽ecer ocorpo de co帽ecementos did谩cticos en torno aos procesos de ensino e aprendizaxe respectivos.
(CG3) Planificar, desenvolver e avaliar o proceso de ensino e aprendizaxe potenciando procesos educativos que faciliten a adquisici贸n das competencias propias das respectivas ensinanzas, atendendo ao nivel e formaci贸n previa dos estudantes, as铆 como 谩 orientaci贸n dos mesmos, tanto individualmente como en colaboraci贸n con outros docentes e profesionais do centro.
(CG5) Contextualizar o curr铆culo a implantar nun centro docente participando naa planificaci贸n colectiva do mesmo.
(CG6) Dese帽ar e desenvolver metodolox铆as did谩cticas tanto grupais como persoalizadas, adaptadas 谩 diversidade dos estudantes.
(CG7) Dese帽ar e desenvolver espazos de aprendizaxe, con especial atenci贸n 谩 equidade, 谩 igualdade de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres, 谩 formaci贸n cidad谩n e o respecto aos dereitos hum谩ns que
faciliten a vida en sociedade, 谩 toma de decisi贸ns e 谩 construci贸n dun futuro sostible.
(CG8) Adquirir estratexias para estimular o esforzo do estudante e promover a s煤a capacidade para aprender por si mesmo e con outros e desenvolver habilidades de pensamento e de decisi贸n que faciliten a autonom铆a, a confianza e iniciativas persoais.
(CG9) Co帽ecer os procesos de interacci贸n e comunicaci贸n na aula e dominar destrezas e habilidades sociais necesarias para fomentar a aprendizaxe e a convivencia na aula e abordar problemas de disciplina e resoluci贸n de conflitos
(CG12) Participar na avaliaci贸n, investigaci贸n e a innovaci贸n dos procesos de ensino e aprendizaxe, comunicando as s煤as conclusi贸ns y as raz贸ns que as sustentan 谩 comunidade educativa e outros profesionais da educaci贸n.
(CG13) Co帽ecer a normativa e organizaci贸n institucional do sistema educativo e modelos de avance da calidade con aplicaci贸n 贸s centros de ensino.
(CG16) Traballar en equipo con outros profesionais da educaci贸n, enriquecendo a s煤a formaci贸n.
(CG17) Desenvolver h谩bitos e actitudes para aprender a aprender 贸 longo do seu posterior desenvolvemento profesional.
COMPETENCIAS ESPEC脥FICAS
(CE-G3) Elaborar propostas baseadas na adquisici贸n de co帽ecementos, destrezas e aptitudes intelectuais e emocionais.
(CE-G4) Identificar e planificar a resoluci贸n de situaci贸ns educativas que afectan a estudantes con diferentes capacidades e ritmos de aprendizaxe.
(CE-G5) Co帽ecer os procesos de interacci贸n e comunicaci贸n na aula e no centro, abordar e resolver posibles problemas.
(CE-G9) Participar na definici贸n do proxecto educativo e nas actividades xerais do centro atendendo a criterios de avance da calidade, atenci贸n 谩 diversidade, prevenci贸n de problemas de aprendizaxe e convivencia.
(CE-G10) Relacionar a educaci贸n co medio e comprender a funci贸n educadora da familia e a comunidade, tanto na adquisici贸n de competencias e aprendizaxe como na educaci贸n no respecto dos dereitos e liberdades, na igualdade de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres e na igualdade de trato e non discriminaci贸n das persoas con discapacidade.
COMPETENCIAS TRANSVERSAIS
(CT-1) Utilizar bibliograf铆a e ferramentas de procura de recursos bibliogr谩ficos xerais e espec铆ficos, inclu铆ndo o acceso por Internet.
(CT-2) Xestionar de xeito 贸ptimo o tempo de traballo e organizar os recursos dispo帽ibles, establecendo prioridades, cami帽os alternativos e identificando erros l贸xicos na toma de decisi贸ns.
(CT-3) Potenciar a capacidade para o traballo en contornos cooperativos e pluridisciplinares.
O desenvolvemento desta materia, seguindo a din谩mica xeral do master, estar谩 dividido en sesi贸ns expositivas e interactivas, para o que articular谩 diversas opci贸ns metodol贸xicas:
1. M茅todo expositivo, para a transmisi贸n de co帽ecementos
2. Estudo de casos, mediante a an谩lise de pr谩cticas reais ou simuladas de ensino- aprendizaxe
3. Aprendizaxe orientada a proxectos para aplicar o co帽ecemento 谩 soluci贸n de problemas.
M谩is pormenorizadamente, procurarase a persoalizaci贸n do co帽ecemento mediante a interpelaci贸n das novas ideas e conceptos desde a experiencia persoal de cada estudante; especialmente nas sesi贸ns interactivas nas que se requirir谩 unha participaci贸n activa e argumentada no debate.
Para todo isto contarase con diversos documentos de letura imprescindibles, que estar谩n dispo帽ibles no Campus Virtual da materia.
Establecida a obligatoriedade da asistencia 谩s actividades de aula, para emitir un xuizo de valor sobre o logro das competencias estimarase ponderadamente:
-a participaci贸n dos estudantes na aula (10%),
-a realizaci贸n do traballo ou traballos de curso (50%)
-e o resultado logrado no exame (40%).
Os alumnos con dispensa de clase xustificada, realizar谩n similares traballos e os mesmos exames que os asistentes.
Actividades formativas co seu contido en horas do alumno:
TRABALLO PRESENCIAL DO ALUMNADO:
- Clases expositivas: 13,5 h.
- Clases interactivas: 18 h.
- Titor铆as co profesor, 4 h.
TRABALLO PERSOAL DO ALUMNO
Estudio aut贸nomo individual: 25 h.
Lecturas a realizar f贸ra da aula: 20 h.
Realizaci贸n de traballos da materia: 20 h
Preparaci贸n de debates ou exposici贸ns, b煤squeda bibliogr谩fica. 10
Fronte a unha memorizaci贸n pasiva, entender a l贸xica do que se presenta e, sobre todo, atribuir sentido aos temas que se estudan, mediante a personalizaci贸n do co帽ecemento ou a aprendizaxe significativa resulta inescusable. Desde esa perspectiva , conv茅n saber que o desenvolvemento das competencias implica estar en condici贸ns de utilizar o co帽ecemento (resolver tarefas) m谩is al贸 do contexto acad茅mico, 茅 dicir, en contextos reais da pr谩ctica profesional. Nesta direcci贸n, desenvolver unha aprendizaxe autorregulada que reforce unha motivaci贸n intr铆nseca ben enraizada na vontade (vocaci贸n) de ser profesor ou profesora 茅 moi conveniente. As actitudes como predisposici贸n para actuar poden e deben ser reguladas intencionalmente mediante o desenvolvemento dos proceso metacognitivos e unha especial atenci贸n 谩 dimensi贸n emocional da aprendizaxe.
A 奇趣腾讯分分彩 茅 unha universidade presencial, polo que a asistencia a un m铆nimo do 80% das sesi贸ns de clase 茅 obrigatoria.
Nos casos contemplados na normativa da Facultade, o alumnado poder谩 solicitar a exenci贸n oficial de docencia. Para iso o alumnado debe porse en contacto co profesorado 贸 obxecto de co帽ecer as directrices apropiadas para o cumprimento do programa e a superaci贸n da materia.
A efectos de comunicaci贸n por medios dixitais conv茅n lembrar:
- - Obrigatoriedade do uso da conta de correo Rai da 奇趣腾讯分分彩.
- - Obrigatoriedade de emprego das ferramentas tecnol贸xicas institucionais: Campus Virtual, Microsoft Office 365, e outras ferramentas facilitadas pola Facultade e autorizadas como ferramentas institucionaies pola universidade (Lifesize, etc).
- - Non se poder谩 empregar o tel茅fono m贸bil salvo cando se use como instrumento de traballo seguindo as indicaci贸ns dadas polo docente, responsabiliz谩ndose o alumnado das consecuencias legais e acad茅micas que poidan derivarse dun uso non axeitado do mesmo.
- Ter en conta que a ensinanza-aprendizaxe (clases/titor铆as), como proceso de comunicaci贸n e intercambio entre o/a docente e o estudantado matriculado na materia, esixe o respecto 谩 privacidade.
- Obrigatoriedade do cumprimento da normativa de protecci贸n de datos https:/ olitica-privacidad-proteccion-datos
Jose Felipe Trillo Alonso
Coordinador/a- Departamento
- Pedagox铆a e Did谩ctica
- 脕谤别补
- Did谩ctica e 翱谤驳补苍颈锄补肠颈贸苍 Escolar
- 罢别濒茅蹿辞苍辞
- 881813826
- Correo electr贸nico
- felipe.trillo [at] usc.es
- 颁补迟别驳辞谤铆补
- Profesor/a: Titular de Universidade
Cristina Varela Portela
- Departamento
- Pedagox铆a e Did谩ctica
- 脕谤别补
- Did谩ctica e 翱谤驳补苍颈锄补肠颈贸苍 Escolar
- 罢别濒茅蹿辞苍辞
- 881813837
- Correo electr贸nico
- cristina.varela [at] usc.es
- 颁补迟别驳辞谤铆补
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
Carmen Denebola Alvarez Seoane
- Departamento
- Pedagox铆a e Did谩ctica
- 脕谤别补
- Did谩ctica e 翱谤驳补苍颈锄补肠颈贸苍 Escolar
- 罢别濒茅蹿辞苍辞
- 982821012
- Correo electr贸nico
- carmen.alvarez.seoane [at] usc.es
- 颁补迟别驳辞谤铆补
- Profesor/a: Axudante Doutor LOSU
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 16:00-18:00 | Grupo /CLE_03 | Galego | AULA 10-11 (CAMPUS VIDA-M贸dulo A) |
| 16:00-18:00 | Grupo /CLE_04 | Galego | AULA 5 (CAMPUS VIDA-M贸dulo A) |
| 17:30-19:30 | Grupo /CLIS_01 | Galego | AULA 9 (CAMPUS VIDA-M贸dulo A) |
| 19:00-21:00 | Grupo /CLIS_02 | Galego | AULA 17 (CAMPUS VIDA-M贸dulo A) |
| 惭茅谤肠辞谤别蝉 | |||
| 16:00-18:00 | Grupo /CLE_02 | Galego | AULA 17 (CAMPUS VIDA-M贸dulo A) |
| 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | AULA 9 (CAMPUS VIDA-M贸dulo A) |
| 17:30-19:30 | Grupo /CLIS_03 | Galego | AULA 2-3 (CAMPUS VIDA-M贸dulo C2) |
| 17:30-19:30 | Grupo /CLIS_04 | Galego | AULA 5 (CAMPUS VIDA-M贸dulo A) |
| Venres | |||
| 16:00-18:00 | Grupo /CLIS_02 | Galego | AULA 17 (CAMPUS VIDA-M贸dulo A) |
| 16:00-18:00 | Grupo /CLIS_01 | Galego | AULA 9 (CAMPUS VIDA-M贸dulo A) |
| 18:00-20:00 | Grupo /CLIS_03 | Galego | AULA 10-11 (CAMPUS VIDA-M贸dulo A) |
| 18:00-20:00 | Grupo /CLIS_04 | Galego | AULA 5 (CAMPUS VIDA-M贸dulo A) |
| 16.12.2024 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | AULA 9 (CAMPUS VIDA-M贸dulo A) |
| 16.12.2024 18:00-20:00 | Grupo /CLE_02 | AULA 17 (CAMPUS VIDA-M贸dulo A) |
| 19.12.2024 16:00-18:00 | Grupo /CLE_03 | AULA 10-11 (CAMPUS VIDA-M贸dulo A) |
| 19.12.2024 18:00-20:00 | Grupo /CLE_04 | AULA 5 (CAMPUS VIDA-M贸dulo A) |
| 16.06.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_03 | AULA 10-11 (CAMPUS VIDA-M贸dulo A) |
| 16.06.2025 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | AULA 9 (CAMPUS VIDA-M贸dulo A) |
| 16.06.2025 18:00-20:00 | Grupo /CLE_02 | AULA 17 (CAMPUS VIDA-M贸dulo A) |
| 16.06.2025 18:00-20:00 | Grupo /CLE_04 | AULA 5 (CAMPUS VIDA-M贸dulo A) |