Cr茅ditos ECTS
Cr茅ditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias
Traballo do Alumno/a ECTS: 99
Horas de Titor铆as: 3
Clase Expositiva: 24
Clase Interactiva: 24
Total: 150
Linguas de uso
Castel谩n, Galego
Tipo:
Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos:
Did谩cticas Aplicadas
脕谤别补蝉:
Did谩ctica das Ciencias Experimentais
Centro
Facultade de Formaci贸n do Profesorado
Convocatoria:
Primeiro semestre
Docencia:
Con docencia
惭补迟谤铆肠耻濒补:
Matriculable
O alumnado deber谩 adquirir os co帽ecementos necesarios relacionados coa fundamentaci贸n da ensinanza do Medio Natural na Etapa Infantil de tal xeito que lles permita:
- Valorar a necesidade e a importancia desta ensinanza na etapa Infantil
- Co帽ecer a din谩mica da construci贸n do co帽ecemento cient铆fico e as s煤as implicaci贸ns did谩cticas
- Identificar as dificultades e fortalezas que pode ter o alumnado de Infantil no reco帽ecemento e interpretaci贸n do Medio Natural
- Co帽ecer as metodolox铆as de ensinanza/aprendizaxe das Ciencias na Etapa infantil
- Analizar e dese帽ar propostas metodol贸xicas e actividades para o ensino do Medio Natural na Etapa Infantil.
-Acadar e demostrar, por parte do alumnado, competencia en lingua galega, por formar parte esta materia do proxecto CompetenteS, impulsado pola Comisi贸n de Normalizaci贸n Ling眉铆stica da Facultade.
Parte expositiva:
TEMA 1. Elementos e estrutura da ciencia
1.1. Que 茅 a ciencia. Metodolox铆as da ciencia e evoluci贸n do co帽ecemento cient铆fico.
1.2. As interrelaci贸ns ciencia-tecnolox铆a-sociedade-medioambiente.
1.3. Implicaci贸ns did谩cticas: as pr谩cticas cient铆ficas.
TEMA 2. O ensino-aprendizaxe das ciencias da natureza na educaci贸n infantil
2.1. O alumnado de infantil e a aprendizaxe das ciencias: para que ensinar ciencias?
2.2. Modelos de ensino-aprendizaxe.
TEMA 3. Elaboraci贸n de propostas did谩cticas de ciencias en educaci贸n infantil.
3.1. An谩lise e dese帽o de propostas. Recursos para o ensino das ciencias naturais.
3.2. Ciencias naturais no curr铆culo de educaci贸n infantil.
Parte Interactiva:
- Desenvolveranse as correspondentes sesi贸ns de laboratorio ou interactivas, coa posibilidade dunha saida de campo.
BIBLIOGRAF脥A B脕SICA:
- CARSON, R. (2018). O sentido do abraio: A celebraci贸n da natureza para persoas de todas as idades. Vigo: Catro Ventos Editora. - FERN脕NDEZ MANZANAL, R., BRAVO TUDELA, M. (2015). Las ciencias de la naturaleza en la educaci贸n infantil: el ensayo, la sorpresa y los experimentos se asoman a las aulas. Madrid: Pir谩mide.
- M脡RIDA SERRANO, R., TORRES-PORRAS, J., ALC脕NTARA MANZANARES, J., RUBIO, S. J., MORA M脕RQUEZ, M., ARREBOLA HARO, J. C. (2017). Did谩ctica de las ciencias experimentales en educaci贸n infantil: un enfoque pr谩ctico. Rosario M茅rida Serrano, Jer贸nimo Torres-Porras, Jorge Alc谩ntara Manzanares (eds.). Madrid: S铆ntesis.
BIBLIOGRAF脥A COMPLEMENTARIA:
- AMARO, F.; MANZANAL MART脥NEZ, A.I.; CUETOS REVUELTA, M.J. (2015).Did谩ctica de las Ciencias Naturales y Educaci贸n Ambiental en Educaci贸n Infantil. La Rioja:UNIR
-ARIAS CORREA, A.; ARIAS CORREA, D.; NAVAZA BLANCO, M.V.; RIAL FERN脕NDEZ, M.D. (2009). O traballo por proxectos en infantil, primaria e secundaria. Xunta de Galicia. Conseller铆a de Educaci贸n e Ordenaci贸n Universitaria.
- BRYSON, B. (2005). Una breve historia de casi todo. RBA Libros. Burtscher, I. M. (2014). Pequen虄as-grandes cienti虂ficas: experimentamos con el agua, el aire, los feno虂menos atmosfe虂ricos, el sol y la luna y el tiempo. Narcea Ediciones.
- DRIVER, R.; GUESNE, E.; TIBERGHIEN, A. (1989). Ideas cient铆ficas en la infancia y en la adolescencia, Madrid: MEC-Morata.
- GARC脥A-CARMONA, A.; CA脩AL, P.; CRUZ-GUZM脕N ALCAL脕, M. (2016). Did谩ctica de las ciencias experimentales en educaci贸n primaria. Madrid: Paraninfo.
- GUN, J. (2005). Talleres de Ciencia para educaci贸n Infantil. Editorial de la Infancia.
- IGNOTOFSKY, R. (2017). Mujeres de ciencia: 50 intr茅pidas pioneras que cambiaron el mundo. Capit谩n Swing: N贸rdica Libros.
- IZQUIERDO, M. (2012). Qu铆mica en Infantil y Primaria. Una nueva mirada. Barcelona:Gra贸.
- KAMII, C.; DE VRIES, R. (1983). El conocimiento f铆sico en la educaci贸n preescolar. Madrid: Siglo XXI.
-PALOMINO, Z.; SEFCIK, N. (2019). Mujeres negras en la ciencia. A Coru帽a: Z. Palomino.
- PEDREIRA, M. (2019). Ciencia en la primera infancia鈥�: 49 + 1 propuestas de libre elecci贸n. Gra贸.
- PUIG, I. (2004). Jugar a pensar: recursos para aprender a pensar en educaci贸n infantil. Barcelona: Octaedro.
- QUIJANO L脫PEZ, R; GARC脥A MART脥NEZ, I. (2016). Ense帽anza de las ciencias de la naturaleza en Educaci贸n Infantil. Pir谩mide.
-TIMONEDA, S.V. (2006). Ciencia 0-3: laboratorios de ciencias en la escuela infantil. Barcelona: Gra贸.
- TIMONEDA, S.V. (2011). Ciencia 3-6: laboratorios de ciencias en la escuela infantil. Barcelona: Gra贸.
Revistas: Revista Eureka sobre Ense帽anza y Divulgaci贸n de las Ciencias; Ense帽anza de las Ciencias; Aula de Infantil; Aula de innovaci贸n educativa; Cuadernos de Pedagog铆a; Infancia y aprendizaje; 滨苍惫别蝉迟颈驳补肠颈贸苍 en la Escuela, Science and Children.
Competencias Xerais do T铆tulo de Mestre en Educaci贸n Infantil:
G.1.- Comprender os procesos educativos e de aprendizaxe no peri铆do de 0-6, no contexto familiar, social e escolar.
G.2.- Promover e facilitar as aprendizaxes na primeira infancia, desde unha perspectiva globalizadora e integradora das diferentes dimensi贸ns cognitiva, emocional, psicomotora e evolutiva.
G.4.- Fomentar a convivencia no aula e f贸ra dela e abordar a resoluci贸n pac铆fica de conflitos. Saber observar sistematicamente contextos de aprendizaxe e convivencia e saber reflexionar sobre eles.
G.7.- Co帽ecer as implicaci贸ns educativas das tecnolox铆as da informaci贸n e a comunicaci贸n e, en particular, da televisi贸n na primeira infancia.
G.11.- Reflexionar sobre as pr谩cticas de aula para innovar e mellorar a labor docente. Adquirir h谩bitos e destrezas para a aprendizaxe aut贸noma e cooperativa e promovela nos estudantes.
Competencias Espec铆ficas:
E.33. Co帽ecer os fundamentos cient铆ficos, matem谩ticos e tecnol贸xicos do curr铆culo desta etapa as铆 como as teor铆as sobre a adquisici贸n e desenvolvemento das aprendizaxes correspondentes.
E.36. Co帽ecer a metodolox铆a cient铆fica e promover o pensamento cient铆fico e a experimentaci贸n.
E.38. Co帽ecer os momentos m谩is sobresalientes da historia das ciencias e as t茅cnicas e a s煤a transcendencia.
E.39. Elaborar propostas did谩cticas en relaci贸n coa interacci贸n ciencia, t茅cnica, sociedade e desenvolvemento sostible.
E.40. Promover o interese e o respecto polo medio natural, social e cultural a trav茅s de proxectos did谩cticos adecuados.
E.41. Fomentar experiencias de iniciaci贸n 谩s tecnolox铆as da informaci贸n e a comunicaci贸n.
Competencias B谩sicas:
B.1.- Que os estudantes demostren posu铆r e comprender co帽ecementos nun 谩rea de estudo que parte da base da educaci贸n secundaria xeral, e ad贸itase atopar a un nivel que, a铆nda que se apoia en libros de texto avanzados, incl煤e tam茅n alg煤ns aspectos que implican co帽ecementos procedentes da vanguarda do seu campo de estudo
B.2.- Que os estudantes saiban aplicar os seus co帽ecementos ao seu traballo ou vocaci贸n dunha forma profesional e pos煤an as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboraci贸n e defensa de argumentos e a resoluci贸n de problemas dentro da s煤a 谩rea de estudo
B.3.- Que os estudantes te帽an a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da s煤a 谩rea de estudo) para emitir xu铆zos que incl煤an unha reflexi贸n sobre temas relevantes de 铆ndole social, cient铆fica ou 茅tica
B.4.- Que os estudantes poidan transmitir informaci贸n, ideas, problemas e soluci贸ns a un p煤blico tanto especializado como non especializado
B.5.- Que os estudantes desenvolvan aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grado de autonom铆a.
Competencias transversais 奇趣腾讯分分彩:
T.1.- Co帽ecemento instrumental de linguas estranxeiras.
T.2.- Co帽ecemento instrumental da lingua galega.
T.3.- Co帽ecemento instrumental das tecnolox铆as da informaci贸n e da comunicaci贸n.
A distribuci贸n semanal das clases constar谩 dunha sesi贸n de 1,5 horas en grupo expositivo e unha de 1,5 horas en grupo interactivo de laboratorio. Cada estudante contar谩 as铆 mesmo con 3 horas de titor铆as.
A metodolox铆a bas茅ase na participaci贸n activa do alumnado e no seu protagonismo na aprendizaxe, intentando que o profesorado desenvolva basicamente o papel de mediador e gu铆a no proceso de comunicaci贸n, interacci贸n e creaci贸n de significados, estratexias, destrezas e actitudes na aula.
As clases expositivas consistir谩n na presentaci贸n do marco te贸rico, conceptual e metodol贸xico da materia por parte do profesorado; de modo que a explicaci贸n do profesorado conv茅rtese nun elemento importante que se integra no proceso de construci贸n de co帽ecementos dos estudantes. As铆 mesmo as expositivas ter谩n un car谩cter pr谩ctico no senso de que se pretende que o alumnado te帽a que realizar actividades e dese帽ar propostas de ensino e aprendizaxe das ciencias durante ditas sesi贸ns, procurando a participaci贸n do alumnado nas sesi贸ns expositivas.
As clases interactivas procurar谩n unha maior implicaci贸n do alumnado mediante o desenvolvemento dunha metodolox铆a docente centrada no estudante e baseada fundamentalmente na resoluci贸n de problemas, o desenvolvemento de experiencias de laboratorio e no contorno, e o estudo de casos. As actividades realizaranse preferentemente en pequenos grupos, como estratexia intermedia cara 谩 comunicaci贸n co grupo de clase.
Todas as tarefas do alumnado (estudo, traballos, uso de ordenador, proxectos, lecturas, exposici贸ns, exercicios, pr谩cticas鈥�) ser谩n orientadas polo profesorado tanto na aula como nas sesi贸ns de titor铆a. Nestas sesi贸n se atender谩 aos estudantes para comentar cuesti贸ns concretas en relaci贸n con as s煤as tarefas ou para tratar de resolver calquera outra dificultade do estudante ou grupo de estudantes relacionada coa materia.
Usarase a aula virtual como ferramenta de comunicaci贸n e de apoio 谩 docencia.
Ao pretender unha metodolox铆a participativa 茅 indispensable a asistencia habitual a clase.
Esta materia e o seu corpo docente participan no proxecto CompetenteS impulsado pola Comisi贸n de Normalizaci贸n Ling眉铆stica da Facultade, co perfil de galego. Por iso o profesorado desenvolver谩 en lingua galega a docencia da materia (expositiva, interactiva e titorial) e todas as actividades ligadas a ela, 谩 marxe de que parte dos textos escritos que o alumnado deber谩 ler puidesen ser ofrecidos noutra lingua. O alumnado, pola s煤a parte, tam茅n interactuar谩 co profesorado normalmente na lingua de perfil da materia, tanto a nivel oral como escrito, tanto nas clases como nas titor铆as, tanto en actividades presenciais como telem谩ticas ou non presenciais, tanto se son s铆ncronas como as铆ncronas.
Na avaliaci贸n terase en conta:
a.- Asistencia e participaci贸n activa nas actividades que se organicen na aula, no laboratorio ou nas sa铆das de campo (10%).
b.- Elaboraci贸n e presentaci贸n de informes ou traballos escritos que poidan ser requiridos polo profesorado ao longo do curso (individualmente ou en pequenos grupos), que comprendan reflexi贸ns sobre os contidos abordados nas sesi贸ns expositivas (po帽endo de manifesto o aprendido), as铆 como sobre as actividades realizadas nas sesi贸ns interactivas (30%).
c.- Presentaci贸ns orais na aula (10%).
d.- Proba final (individual) sobre os contidos correspondentes 谩 programaci贸n das partes expositiva e interactiva (50%).
CONDICI脫NS PARA SUPERAR A MATERIA:
1. Asistencia: para ter cualificaci贸n positiva neste apartado 茅 imprescindible asistir a un m铆nimo 80% das sesi贸ns presenciais.
- Asistencia entre 50-80%: non ter谩 puntuaci贸n no apartado a), pero poder铆a presentar traballos e as exposici贸ns, se a/o docente o considera pertinente.
- Asistencia inferior ao 50%: non ter谩 puntuaci贸n nos apartados a), b) e c)
A xustificaci贸n das faltas terase en conta para non perder o dereito a avaliaci贸n continua, mais non proporcionar谩n puntuaci贸n no apartado de asistencia.
2. Primeira oportunidade de avaliaci贸n da materia: 茅 necesario obter como m铆nimo un 2 sobre 5 puntos no apartado d) para que se lle poda sumar a puntuaci贸n dos apartados a), b) e c). No caso de non superar esta proba a nota que constar谩 na acta ser谩 a do 50% da proba final.
3. Segunda oportunidade de avaliaci贸n: dado que a avaliaci贸n 茅 continua e que a presencia nas clases 茅 obrigatoria na 奇趣腾讯分分彩, nesta oportunidade o alumnado s贸 ter谩 dereito a realizar o exame correspondente ao apartado d 鈥減roba final鈥�, mant茅ndoselle as cualificaci贸ns obtidas nos restantes apartados (a, b e c), sempre que se asistise como m铆nimo ao 80% das sesi贸ns presenciais, sen a posibilidade de entregar traballos novos ou obter outras cualificaci贸ns novas al茅n das da proba final.
4. O alumnado de 2潞 convocatoria e posteriores (inclu铆ndo a extraordinaria de fin de carreira). A/o estudante deber谩 falar co docente en horario de titor铆as dentro das d煤as primeiras semanas do semestre, a fin de concretar o plan de traballo a seguir para superar a materia. Este plan de traballo ser谩 acordado entre o docente e o estudante. Se este alumnado non asiste 谩s titor铆as, ou se pon en contacto co docente, dentro deste prazo para pautar o plan de traballo, entenderase que se at茅n 谩 avaliaci贸n ordinaria.
5. O alumnado que dispo帽a de exenci贸n oficial de docencia (atendendo 谩s normas citadas na Instruci贸n n潞 1/2017, da Secretar铆a Xeral da 奇趣腾讯分分彩, sobre a dispensa da asistencia a clase en determinadas circunstancias e Normativa para a concesi贸n de dispensa da asistencia a clase aprobada pola Xunta de Facultade), deber谩 acordar un plan espec铆fico de traballo co profesorado dentro das d煤as primeiras semanas do semestre, ou na mesma semana da solicitude de ser o caso.
6. O alumnado con necesidades educativas especiais deber谩 falar co/as docentes en horario de titor铆as dentro das d煤as primeiras semanas do semestre, presentando o xustificante oportuno aportado por el SPIU, a fin de adaptar o plan de avaliaci贸n 谩s s煤as necesidades.
7. Os traballos individuais ou grupais deber谩n ser orixinais. Calquera traballo plaxiado poder谩 supo帽er o suspenso na materia na correspondente convocatoria. Para efectos avaliativos un mesmo traballo non pode ser usado para varias materias, salvo programarse de maneira coordinada.
8. Para os casos de realizaci贸n fraudulenta de exercicios ou probas ser谩 de aplicaci贸n o recollido na Normativa de avaliaci贸n do rendemento acad茅mico dos estudantes e de revisi贸n de cualificaci贸ns
9. En virtude da participaci贸n desta materia no proxecto CompetenteS impulsado pola Comisi贸n de Normalizaci贸n Ling眉铆stica da Facultade (co perfil de galego), e coa intenci贸n de que o profesorado poida polo tanto avaliar o dominio por parte do alumnado da competencia T2 da 奇趣腾讯分分彩 (鈥淐o帽ecemento instrumental da lingua galega鈥�, tanto a nivel oral como escrito), as e os estudantes normalmente presentar谩n en galego tanto as s煤as exposici贸ns orais como os traballos escritos da materia. Paralelamente seranlles valoradas no apartado 鈥減articipaci贸n e implicaci贸n鈥� as s煤as intervenci贸ns en galego.
Esta 茅 unha materia de 6 ECTS (150 horas). Distrib煤ese mediante unha carga lectiva de 24 horas expositivas, 24 horas interactivas ou de laboratorio, e 3 horas de titor铆as.
Consid茅rase que as 99 horas restantes deber铆an ser utilizadas polo alumnado do seguinte xeito:
Estudo aut贸nomo, lecturas recomendadas e actividades en biblioteca ou similares, preparaci贸n de debates, e preparaci贸n de probas: 35 horas
Lecturas sobre a parte pr谩ctica, programaci贸n de traballos pr谩cticos, escritura de traballos e conclusi贸ns, e preparaci贸n de presentaci贸ns orais: 45 horas.
Preparaci贸n individual de probas escritas e de presentaci贸ns orais, revisi贸ns de probas de avaliaci贸n, e orientaci贸n e seguimento de traballos pr谩cticos: 19 horas.
A metodolox铆a de traballo que se utilizar谩 durante o curso, sup贸n a implicaci贸n do alumnado na s煤a propia aprendizaxe. Consecuentemente, recom茅ndase a asistencia a clase e a participaci贸n activa nas actividades propostas.
A an谩lise da problem谩tica de aprendizaxe, as铆 como a an谩lise e a actualizaci贸n dos contidos cient铆ficos, implican a busca de informaci贸n nas fontes correspondentes e a s煤a atenta lectura.
A atenci贸n ao alumnado ter谩 lugar no horario de titor铆as da docente de xeito presencial ou virtual - no seu despacho, por Teams e a trav茅s do correo electr贸nico.
RESPONSABILIDADE MEDIOAMBIENTAL
Os traballos ser谩n entregados dixitalmente no espazo habilitado para iso no Campus Virtual.
Nas exposici贸ns d茅bense empregar as t茅cnicas que menos residuos xeren, evitando pl谩sticos e materiais t贸xicos.
PERSPECTIVA DE X脡NERO:
En atenci贸n a criterios de igualdade de x茅nero no 谩mbito universitario, recom茅ndase facer uso da linguaxe non sexista tanto no traballo coti谩 de aula como nos traballos acad茅micos encomendados.
Pode obterse informaci贸n ao respecto no enlace:
-Obrigatoriedade de uso da conta de correo rai.
-Obrigatoriedade de emprego das ferramentas tecnol贸xicas institucionais: Campus Virtual, Microsoft Office 365, e outras ferramentas facilitadas pola facultade e autorizadas como ferramentas institucionais pola universidade.
-Non se poder谩 empregar o de tel茅fono m贸bil, salvo cando se use como instrumento de traballo seguindo as indicaci贸ns dadas polo docente, responsabiliz谩ndose o alumnado das consecuencias legais e acad茅micas que podan derivarse dun emprego non axeitado do mesmo.
-Ter en conta que o ensino-aprendizaxe (clases / titor铆as) 茅 un proceso privado, ent茅ndase privado como proceso de comunicaci贸n e intercambio entre o/a docente e o estudantado matriculado na materia.
-Obrigatoriedade do cumprimento da normativa de protecci贸n de datos
/es/politica-privacidad-proteccion-datos
Sabela Fernandez Monteira
Coordinador/a- Departamento
- Did谩cticas Aplicadas
- 脕谤别补
- Did谩ctica das Ciencias Experimentais
- 罢别濒茅蹿辞苍辞
- 982821025
- Correo electr贸nico
- sabela.fernandez.monteira [at] usc.es
- 颁补迟别驳辞谤铆补
- PROFESOR/A PERMANENTE LABORAL
| Xoves | |||
|---|---|---|---|
| 10:30-12:00 | Grupo /CLIL_04 | Galego | Laboratorio de Ciencias |
| 12:00-13:30 | Grupo /CLE_01 | Galego | Aula 29 |
| 13:30-15:00 | Grupo /CLIL_01 | Galego | Laboratorio de Ciencias |
| 16:00-17:30 | Grupo /CLIL_02 | Galego | Laboratorio de Ciencias |
| 17:30-19:00 | Grupo /CLIL_03 | Galego | Laboratorio de Ciencias |
| 20.01.2025 19:00-21:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 29 |
| 25.06.2025 12:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 29 |