Cr茅ditos ECTS
Cr茅ditos ECTS: 4.5
Horas ECTS Criterios/Memorias
Traballo do Alumno/a ECTS: 72.5
Horas de Titor铆as: 5
Clase Expositiva: 25
Clase Interactiva: 10
Total: 112.5
Linguas de uso
颁补蝉迟别濒谩苍, Galego
Tipo:
Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos:
Dereito P煤blico Especial e da Empresa
脕谤别补蝉:
Historia do Dereito e das Instituci贸ns
Centro
Facultade de Dereito
Convocatoria:
Primeiro semestre
Docencia:
Con docencia
惭补迟谤铆肠耻濒补:
Matriculable
Facilitar os co帽ecementos b谩sicos do desenvolvemento hist贸rico das formas de criminalidade, a s煤a persecuci贸n e castigo, para a s煤a comprensi贸n dentro do marco hist贸rico, social e xur铆dico.
Comprender os procesos evolutivos de pervivencia e de ruptura do fen贸meno criminal no seu devir hist贸rico.
As bases da informaci贸n para a Historia do crime, a criminalidade e o seu tratamento nos diferentes per铆odos hist贸ricos. M茅todos aplicados para a s煤a cr铆tica e utilizaci贸n. Teor铆as de fondo que os xeraron. O crime e a criminalidade e a s煤a percepci贸n e tratamento nos per铆odos hist贸ricos convencionais, facendo fincap茅 nas 茅pocas moderna e contempor谩nea.
Programa
1. Introduci贸n. Relaci贸n con outras disciplinas.
2. Fontes para seu estudio. Periodizaci贸n.
3. Criminalidade na Antig眉idade.
4. Criminalidade na Idade Media. Pecado e delito. Regulaci贸n e represi贸n do delito.
5. Criminalidade na Idade Moderna. Delincuencia persoal e patrimonial. Delincuencia individual e grupal. Regulaci贸n, persecuci贸n e castigo do delito.
6. Criminalidade na Idade Contempor谩nea. Vellas formas de delincuencia. Novas formas de delincuencia. Prevenci贸n, persecuci贸n e castigo do delito.
Alonso Hern谩ndez, Jos茅 Luis, El lenguaje de los maleantes espa帽oles de los siglos XVI y XVII: la german铆a (Introducci贸n al l茅xico del marginalismo), Salamanca, 1979.
脕lvarez Cora, Enrique, La tipicidad de los delitos en la Espa帽a moderna, Madrid, 2012.
Baz谩n D铆az, I帽aki, 芦Mujeres, delincuencia y justicia penal en la Europa medieval: una aproximaci贸n interpretativa禄, en Ricardo C贸rdoba de la Llave (coord.), Mujer, marginaci贸n y violencia entre la Edad Media y los tiempos modernos, C贸rdoba, 2006, pp. 29-74.
Bernaldo de Quir贸s, Constancio, Criminolog铆a de los delitos de sangre en Espa帽a, Madrid, 1906.
Bridarolli, M贸nica y Bordese, Mar铆a Ester, 芦La historia de la criminalidad a trav茅s de una visi贸n historiogr谩fica: siglo XVIII-principios del siglo XIX禄, en Mar铆a Luz Gonz谩lez (coorda.), Problemas de Historia Moderna, 2005, pp. 121-148.
Chauvaud, Fr茅d茅ric, 芦Historia de la delincuencia y del control social: ensayo de historia antropol贸gica (el ejemplo de Francia, siglos XIX y XX)禄, en Revista de Historia, 47, 2003, pp. 163-190
Duarte, Luis Miguel, Justi莽a e criminalidade no Portugal Medievo (1459-1481), Coimbra, 1999.
Du帽aiturria Laguarda, Alicia, 芦La criminalidad de Madrid en los Libros de Acuerdos禄, en Clio & Crimen, 10, 2013, pp. 277-295.
Farcy, Jean-Claude, Kalifa, Dominique et Luc, Jean-No毛l (dir.), L鈥檈nqu锚te judiciaire en Europe au XIXe si猫cle. Acteurs, imaginaires, pratiques, Paris, 2007.
Fern谩ndez Asperilla, Ana Isabel, 芦Franquismo, delincuencia y cambio social禄, en Espacio, Tiempo y Forma. Historia contempor谩nea, 17, 2005, pp. 297-310.
Garnot, Beno卯t (dir.), Histoire et criminalit茅 de l'Antiquit茅 au XXe si猫cle, Dijon, 1992.
G贸mez Bravo, Gutmaro, Crimen y castigo: c谩rceles, justicia y violencia en la Espa帽a del siglo XIX, Madrid, 2005.
Herrera Puga, Pedro, Sociedad y delincuencia en el Siglo de Oro. Aspectos de la vida sevillana en los siglos XVI y XVII, Madrid, 1974.
Iglesias Estepa, Raquel, Crimen, criminales y reos. La delincuencia y su represi贸n en la antigua provincia de Santiago entre 1700 y 1834, Vigo, 2007.
Mantec贸n Movell谩n, Tom谩s A., 芦Los impactos de la criminalidad en sociedades del Antiguo: Espa帽a en sus contextos europeos禄, en V铆nculos de Historia, 3 (2014), pp. 54-74.
Mendoza Garrido, Juan Miguel, 芦La delincuencia a fines de la Edad Media: un balance historiogr谩fico禄, en Historia. Instituciones. Documentos, 20, 1993, pp. 231-260.
Oliver Olmo, Pedro, Impacto y olvido. La pena de muerte en Pamplona (siglos XVII-XIX), Pamplona, 1998.
Ortego Gil, Pedro, Entre jueces y reos. Las postrimer铆as del Derecho penal absolutista, Madrid, 2015.
Palop Ramos, Jos茅 Miguel, 芦Delitos y penas en la Espa帽a del siglo XVIII禄, en Estudis, 22 (1996), pp. 65-104.
Palop Ramos, Jos茅 Miguel, 芦Notas sobre la criminalidad en Galicia a finales del siglo XVIII禄, en Conflictos y represiones en el Antiguo R茅gimen, Valencia, 2000, pp. 181-208.
笔茅rez Garc铆a, Pablo, 芦Una reflexi贸n en torno a la historia de la criminalidad禄, en Revista d'Historia Medieval, 1, 1990 pp. 11-37.
S谩nchez-Arcilla Bernal, Jos茅, Jueces, criminalidad y control social en la ciudad de M茅xico a finales del siglo XVIII, Madrid, 2016.
Segura Urra, F茅lix, 芦Ra铆ces historiogr谩ficas y actualidad de la Historia de la justicia y el crimen en la Baja Edad Media禄, en Anuario de Historia del Derecho Espa帽ol, 73, 2003, pp. 577-678.
T茅bar Rubio-Manzanares, Ignacio J., Derecho penal del enemigo en el primer franquismo, Alicante, 2017.
Tom谩s y Valiente, Francisco, El Derecho penal de la Monarqu铆a absoluta, Madrid, 1969 (Madrid, 1992).
Trinidad Fern谩ndez, Pedro, La defensa de la sociedad. C谩rcel y delincuencia en Espa帽a (siglos XVIII-XX), Madrid, 1991.
Turrado Vidal, Mart铆n, Polic铆a y delincuencia a finales del siglo XIX, Madrid, 2001.
Competencias xerais
鈥� CG1. Capacidade para colaborar cos demais e relacionarse, tanto con profesionais das diversas facetas da actividade criminol贸xica, como dentro de equipos interdisciplinarios e multiculturais (CG interpersoal).
鈥� CG2. Capacidade para reflexionar de maneira cr铆tica e construtiva e para argumentar e expresarse organizada e razoadamente, tanto na comunicaci贸n oral como na escrita (CG instrumental).
鈥� CG3. Capacidade para identificar e explicar problemas sociais complexos no 谩mbito da Criminolox铆a e para aplicar as estratexias adecuadas para resolvelos, traballando cunha perspectiva sist茅mica que faga posible a s煤a consideraci贸n anal铆tica e sint茅tica (CG instrumental).
鈥� CG4. Adquisici贸n dunha conciencia cr铆tica na an谩lise do ordenamento xur铆dico, situ谩ndose nunha perspectiva plenamente respectuosa cos principios do respecto e a promoci贸n dos dereitos humanos, de igualdade e da accesibilidade universal (CG instrumental).
鈥� CG5. Capacidade para utilizar os co帽ecementos que conforman a Criminolox铆a como disciplina cient铆fica e para identificar e desenvolver un conxunto de estratexias de investigaci贸n de metodolox铆a cuantitativa e cualitativa, tanto nos 谩mbitos b谩sicos, como nos aplicados (CG instrumental).
鈥� CG6. Capacidade para reunir, interpretar e sintetizar datos e informaci贸ns relevantes (en particular a trav茅s da rede inform谩tica), dentro da s煤a 谩rea de estudo (CG instrumental).
鈥� CG7. Capacidade para transmitir informaci贸n, ideas, problemas e soluci贸ns a un p煤blico tanto especializado como non especializado, utilizando unha linguaxe (xur铆dico, m茅dico, psicol贸xico, sociol贸xico e t茅cnico) correcto (CG instrumental).
Competencias espec铆ficas:
鈥� CE2. Capacidade para valorar os fundamentos metodol贸xicos e cient铆ficos das diversas teor铆as relevantes sobre o delito, o delincuente, a victimizaci贸n e as respostas #ante o delito e a desviaci贸n.
鈥� CE6. Capacidade para explicar problemas sociais complexos en termos de teor铆a criminol贸xica, as铆 como para aclarar as representaci贸ns do delito, do delincuente, da victimizaci贸n, das respostas #ante o delito e da desviaci贸n a partir das teor铆as e dos conceptos criminol贸xicos.
鈥� CE7. Co帽ecemento das diferentes perspectivas sociol贸xicas existentes en torno ao delito e a relaci贸n deste con diversos contextos e dominios sociol贸xicos (a familia, a estrutura social, a marxinalidade, o control social鈥�).
鈥� CE8. Co帽ecemento das noci贸ns e conceptos b谩sicos das diferentes escolas sociol贸xicas, en especial da sociolox铆a constructivista e da teor铆a dos imaxinarios sociais.
鈥� CE19. Capacidade para analizar, valorar e comunicar informaci贸n emp铆rica sobre o delito, o delincuente, a v铆tima e os medios de control social, a trav茅s da an谩lise tanto dos distintos medios de comunicaci贸n social, como das estat铆sticas policiais e xudiciais nas que apareza reflectida, as铆 como das enquisas de victimizaci贸n.
鈥� CE20. Tomar conciencia da importancia do Dereito como sistema regulador das relaci贸ns sociais.
Resultados da aprendizaxe:
- Comprensi贸n da evoluci贸n hist贸rica do crime, a criminalidade e o seu tratamento penal, e dos diferentes modos de percepci贸n destes problemas ao longo do tempo.
- Capacidade de aproximarse de modo cr铆tico 谩s fontes hist贸ricas sobre o crime e a criminalidade e sobre os sistemas penais.
- Capacidade para un dominio b谩sico dos m茅todos de tratamento da informaci贸n dispo帽ible para os diferentes per铆odos hist贸ricos.
- Co帽ecemento dos compo帽entes sociais, econ贸micos, pol铆ticos, relixiosos e culturais do crime e da criminalidade ao longo da Historia.
- Competencia para valorar cr铆ticamente as formas e medios de prevenci贸n e control do crime e a criminalidade en diferentes sistemas pol铆ticos.
Clases te贸ricas presenciais. Clases pr谩cticas. Visionado de material audiovisual. Lecturas recomendadas.
Exame final escrito. Elaboraci贸n e presentaci贸n de traballos pr谩cticos individuais ou en grupo, asistencia a seminarios e realizaci贸n doutras tarefas indicadas polo profesor.
Sistema de avaliaci贸n.
- Todos/as os/as estudantes desta materia ser谩n avaliados de acordo coa s煤a participaci贸n nas actividades, presenciais ou non presenciais, que se desenvolvan ao longo do cuadrimestre.
- Ningunha das actividades 茅 obrigatoria, pero para superar a disciplina ha de alcanzarse en conxunto una puntuaci贸n m铆nima de 5 sobre 10 en calquera das d煤as oportunidades establecidas durante o presente curso acad茅mico.
- Con cada unha das actividades expostas b煤scase que os/as estudantes adquiran os co帽ecementos esenciais para superar a materia.
- Para os efectos da Normativa de permanencia da Universidade de Santiago, aprobado polo Consello de Goberno e o Consello Universitario ( / rules / estudantes) e en particular no que se refire 谩 aplicaci贸n do artigo 5 (Agotamento de convocatorias), polo que respecta a disciplina da Historia da Criminalidade, establ茅cense as seguintes requisitos:
a) Entenderase avaliables para 谩 nota final realizaci贸n de pr谩cticas, presentaci贸n de traballos ou calquera outra actividade acad茅mica que se realicen a partires do 3 de outubro de 2024. Calquera outra actividade que se puidese ter realizado antes desta data ser谩 computable s贸 para aqueles alumnos que a partires do 3 de outubro do 2024 sigan acudindo as clases, participando activamente nas clases presencias e realizando as pr谩cticas propostas.
b) Os alumnos que realicen todas ou algunha das pr谩cticas e todos ou alg煤ns dos traballos, mas non concorran 贸 exame final, ser谩n avaliados coma 鈥淣on presentado鈥�. As notas das pr谩cticas e dos traballos ser谩n gardadas, sen embargo, para a quenda correspondente a xu帽o/xullo.
VALORACI脫N DE CADA ACTIVIDADE
- Asistencia 谩s clases e participaci贸n activa: 5%. Para o seu c贸mputo esixirase un m铆nimo do 60% de asistencias por parte do/a alumno/a, valor谩ndose no c贸mputo final as intervenci贸ns individuais durante o desenvolvemento das devanditas clases. A puntuaci贸n obtida durante o primeiro cuadrimestre conservarase sen modificaci贸ns para a cualificaci贸n da segunda oportunidade de avaliaci贸n.
- Realizaci贸n de pr谩cticas (orais e escritas) e traballos: 25%. Para o seu c贸mputo esixirase a realizaci贸n do 60 % destas actividades. Todas elas valoraranse de forma conxunta nunha nota global antes da realizaci贸n da proba escrita final. A puntuaci贸n obtida durante o primeiro cuadrimestre conservarase sen modificaci贸ns para a cualificaci贸n da segunda oportunidade de avaliaci贸n. Estas actividades realizaranse de forma telem谩tica no escenario de docencia mixta.
- Realizaci贸n dunha proba final escrita: 70%. Nela os/ as alumnos/ as deber谩n superar a metade das cuesti贸ns expostas demostrando o seu co帽ecemento sobre as materias contidas no programa. Nesta proba deber谩 responderse a preguntas dos tres bloques indicados m谩is arriba. A puntuaci贸n obtida nesta proba non se ter谩 en conta no caso de que na primeira oportunidade de avaliaci贸n non se supere no conxunto de actividades un m铆nimo de 5 sobre 10.
Exclusivamente para alumnos/as con exenci贸n de docencia concedida polo Decanto:
1陋) Deben po帽erse en contacto co profesor no momento que les sexa notificada a exenci贸n por parte da autoridade acad茅mica.
2陋) Presentar as pr谩cticas por escrito (ou remitidas por mail) na mesma data que as te帽en que presentar o resto dos/as compa帽eiros/as;
3陋) Realizar un traballo non tutelado, dun m铆nimo de 15 e un m谩ximo de 20 folios, de calquera dos temas do Programa, a elecci贸n do alumno/a, e seguindo as pautas formais e requisitos do Regulamento da Facultade de Dereito para os traballos de Fin de Grao. A s煤a entrega deber谩 realizarse o 煤ltimo d铆a de clase lectiva.
4陋) A exenci贸n no exime da realizaci贸n da proba final escrita nas mesmas condici贸ns que o resto de estudantes matriculados na disciplina.
As notas obtidas nas pr谩cticas e/ou no traballo ser谩n mantidas na quenda do mes de xu帽o/xullo. Se o alumno/a non se presentase no exame final, ser谩 avaliado coma 鈥淣on presentado鈥�.
A proba final escrita do primeiro cuadrimestre ter谩 lugar o d铆a 20 de xaneiro de 2025 nas aulas e horas que se detallan no taboleiro de anuncios da Facultade.
A data para a realizaci贸n da proba final escrita na segunda oportunidade de avaliaci贸n ser谩 o d铆a 11 de xu帽o de 2025.
Nota m铆nima de conxunto para superar a disciplina en calquera de 谩mbalas d煤as oportunidades: 5 sobre 10.
En todos os casos debe terse presente o establecido no art. 16 da Normativa de avaliaci贸n do rendemento acad茅mico dos estudantes e de revisi贸n de cualificaci贸ns: 鈥淎 realizaci贸n fraudulenta dalg煤n exercicio ou proba exixida na avaliaci贸n dunha materia implicar谩 a cualificaci贸n de suspenso na convocatoria correspondente, con independencia do proceso disciplinario que se poida seguir contra o alumno infractor. Considerarse fraudulenta, entre outras, a realizaci贸n de traballos plaxiados ou obtidos de fontes accesibles ao p煤blico sen reelaboraci贸n ou reinterpretaci贸n e sen citas aos autores e das fontes鈥�.
A preparaci贸n das clases expositivas esixe unha dedicaci贸n, aproximada, dunha hora. Durante devandito tempo conv茅n realizar as lecturas recomendadas, fixar os co帽ecementos adquiridos e revisar as d煤bidas que se expuxeron ou conve帽a expor aos profesores. Esta tarefa deber铆a ser previa 谩 clase, por unha banda, e ademais de repaso da mesma, por outro.
A preparaci贸n das clases interactivas esixe un maior esforzo persoal. Non se trata unicamente de adquirir co帽ecementos sen贸n de aplicalos 谩 actividade que se vaia a desenvolver. O tempo dedicado a estas actividades 茅 maior que o destinado 谩s clases expositivas, posto que o/a alumno/a ha de traballar individualmente, ou no seu caso coordinado con outros, na realizaci贸n das tarefas propostas.
O traballo persoal desenvolvido por cada alumno, de xeito continuado e con dedicaci贸n persistente, ao longo do cuadrimestre halle de permitir superar a materia sen que se expo帽an obst谩culos insuperables.
Con independencia da atenci贸n nas aulas, o horario de titor铆as de cada un dos profesores at贸pase fixado no Seminario de Historia do Dereito (3陋 planta). Se o/a estudante 茅 capaz de dedicar o tempo estimado con car谩cter xeral no E.E.E.S. durante cada un dos d铆as lectivos do cuadrimestre, de forma continuada e persistente, ademais de dedicar uns minutos m谩is 谩 lectura recomendada que se faga, non debe atopar excesivo problema en superar satisfactoriamente a materia.
Recom茅ndase, ademais, realizar lecturas complementarias e autoevaluaci贸ns da materia explicada.
Para aqueles/as alumnos/as que, polas raz贸ns ou circunstancias que sexan, non lles baste con iso e, en xeral, para todos/as os/as estudantes matriculados na materia, recom茅ndaselles que liquiden as s煤as d煤bidas a medida que lles vaian xurdindo cos profesores nas horas de titor铆as.
A铆nda cando os/as estudantes matriculados nesta disciplina poden superala mediante as lecturas recomendadas e a correcta realizaci贸n das actividades pr谩cticas, a experiencia acumulada durante varios anos demostra que aqueles/as alumnos/as que asisten de xeito habitual 谩s exposici贸ns de clase obte帽en mellores resultados. O complemento de ap煤ntelos recollidos en clase xunto coa lectura da bibliograf铆a recomendada e o manexo dos textos que se facilitan demostrou os ben茅ficos resultados, xa que o/a estudante non s贸 saber谩 o temario sen贸n que, ademais, ser谩 capaz de razoalo, ao establecer as conexi贸ns entre as diferentes partes que integran o programa.
Para preparar devandita tarefa 茅 imprescindible manexar o material documental que se facilita a trav茅s do Campus Virtual ()
翱叠厂贰搁痴础颁滨脱狈厂
O horario de titor铆as individualizadas ser谩 fixado por cada profesor tanto para as clases expositivas como para as interactivas. Os horarios de titor铆as ser谩n axeitadamente comunicados 贸s/as alumnos/as.
T茅帽ase presente que as titor铆as realizaranse por medios telem谩ticos.
Pedro Ortego Gil
Coordinador/a- Departamento
- Dereito P煤blico Especial e da Empresa
- 脕谤别补
- Historia do Dereito e das Instituci贸ns
- 罢别濒茅蹿辞苍辞
- 881814733
- Correo electr贸nico
- pedro.ortego [at] usc.es
- 颁补迟别驳辞谤铆补
- Profesor/a: Catedr谩tico/a de Universidade
| Xoves | |||
|---|---|---|---|
| 15:00-16:30 | Grupo clases expositivas | 颁补蝉迟别濒谩苍 | Aula 16 |
| Venres | |||
| 15:00-16:30 | Grupo clases expositivas | 颁补蝉迟别濒谩苍 | Aula 16 |
| 20.01.2025 16:00-18:00 | Grupo clases expositivas | Aula 1 |
| 11.06.2025 18:00-20:00 | Grupo clases expositivas | Aula 5 |