Cr茅ditos ECTS
Cr茅ditos ECTS: 4.5
Horas ECTS Criterios/Memorias
Horas de Titor铆as: 2.25
Clase Expositiva: 24
Clase Interactiva: 12
Total: 38.25
Linguas de uso
Castel谩n, Galego
Tipo:
Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos:
Psiquiatr铆a, Radiolox铆a, Sa煤de P煤blica, 贰苍蹿别谤尘补谤铆补 e Medicina
脕谤别补蝉:
贰苍蹿别谤尘补谤铆补
Centro
Facultade de 贰苍蹿别谤尘补谤铆补
Convocatoria:
Primeiro semestre
Docencia:
Con docencia
惭补迟谤铆肠耻濒补:
Matriculable
| 1ro curso (Si)
1. Identificar, integrar e relacionar o concepto de sa煤de e coidados, dende unha perspectiva hist贸rica, para comprender a evoluci贸n dos coidados de enfermar铆a.
2. Comprender dende unha perspectiva ontol贸xica e epistemol贸xica, a evoluci贸n dos conceptos centrais que conforman a disciplina de enfermar铆a, as铆 como os modelos te贸ricos m谩is relevantes, aplicando a metodolox铆a cient铆fica no proceso asistencial e elaborando os correspondentes plans asistenciais.
3. Co帽ecer e aplicar os principios que sustentan a atenci贸n integral de enfermar铆a.
4. Aplicar a lexislaci贸n aplicable e o c贸digo 茅tico e deontol贸xico da enfermar铆a espa帽ola, inspirado no c贸digo europeo de 茅tica e deontolox铆a da enfermar铆a. Presta atenci贸n, garantindo o dereito 谩 dignidade, 谩 intimidade, 谩 intimidade, 谩 confidencialidade e 谩 capacidade de decisi贸n do paciente e da familia.
5. Individualizar a atenci贸n tendo en conta a idade, o x茅nero, as diferenzas culturais, o grupo 茅tnico, as crenzas e os valores.
6. Basear as intervenci贸ns de enfermar铆a na evidencia cient铆fica e nos medios dispo帽ibles.
7. Desenvolver aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonom铆a.
Bloque I. Introduci贸n aos fundamentos hist贸ricos e te贸ricos da profesi贸n.
Tema 1. Introduci贸n 谩 historia e 谩 ciencia da enfermar铆a. Enfermer铆a profesional. Funci贸ns e competencias da enfermar铆a.
Tema 2. Ontolox铆a da disciplina de enfermar铆a: a persoa, medio ambiente, concepto de sa煤de, coidados de enfermar铆a.
Tema 3. Epistemolox铆a da disciplina de enfermar铆a
Bloque II. Historia da enfermar铆a.
Tema 4. Etapa dom茅stica de coidados.
Tema 5. Etapa vocacional de coidados.
Tema 6. Fase t茅cnica da atenci贸n.
Tema 7. Etapa profesional dos coidados de enfermar铆a. Evoluci贸n ao estado actual da profesi贸n.
Bloque III. A historia da enfermar铆a en Espa帽a e en Galicia.
Tema 8. A profesi贸n de enfermer铆a en Espa帽a.
Tema 9. A profesi贸n de enfermer铆a en Galicia. O cami帽o de Santiago.
Tema 10. Profesionais destacadas: Isabel Zendal G贸mez, Elvira L贸pez Mour铆n.
Tema 11. Instituci贸ns e sociedades de enfermar铆a m谩is relevantes.
Bloque IV. Modelos e teor铆as.
Tema 12. Modelo biom茅dico, modelo de enfermer铆a ou hol铆stico.
Tema 13. Modelos de enfermar铆a considerando o papel da enfermar铆a: Modelos naturalistas, Modelos de substituci贸n ou axuda, Modelos de interrelaci贸n.
Tema 14. Te贸ricos m谩is representativos dos coidados de enfermar铆a: Florence Nightingale, Virginia Henderson, Dorothea Orem, Hildegard Peplau, Callista Roy, Martha E. Rogers, Myra Levine, Marjory Gordon.
Tema 15. Modelos culturais: Madeleine Leininger, Larry Purnell, Rachel Spector, Campinha-Bacote.
BLOQUES I, II Y III
Lectura obrigatoria:
- Siles Gonz谩lez J. Historia de la Enfermer铆a. Alicante, Aguaclara, 1999.
Lectura recomendada:
- Bermello L贸pez, L., Pego 笔茅rez, E. R., & Rodr铆guez 笔茅rez, I. (2023). Elvira L贸pez Mour铆n: enfermera pionera, particip贸 en el primer vuelo sanitario en Espa帽a en 1922. In Feminismo en la l铆nea del tiempo, desde las (in) visibilidades al concepto de felicidad (pp. 432-456). Dykinson.
- Campos Villar, C., & Pego 笔茅rez, E.R. Las nodrizas del Hospital Real de Santiago de Compostela entre 1803 y 1808. Invest. Educ. Enferm. 2023; 42(2):e03
Deben, C. El Hospital De Los Reyes Cat贸licos En La Historia De Santiago. Ed: Everest, D. L. 1968.
- Donahue M. Historia de la Enfermer铆a, Barcelona; Doyma; 1987.
- Eseverri Chaverri, C. Historia de la Enfermer铆a espa帽ola e hispanoamericana, Madrid; Ed.
Universitas, S.A. ; 1995.
- Garc铆a Barrios, Calvo Charro. Historia de la Enfermer铆a, Malaga: Secretariado de Publicaciones
e Intercambio Cient铆fico de la Universidad de M谩laga; 1996.
- Hern谩ndez Conesa, J. M.陋. Un An谩lisis Hist贸rico de los Cuidados de Enfermer铆a, Madrid:
Interamericana McGraw 鈥� Hill; 1995.
- Hern谩ndez Mart铆n, F. Historia de la Enfermer铆a en Espa帽a, Madrid: S铆ntesis; 1996.
- Mazzeo, Tilar J. Los ni帽os de Irena; Mexico; Aguilas; 2017.
- Nigtingale F. Notas sobre Enfermer铆a. Qu茅 es y qu茅 no es, Barcelona: Salvat; 1.990.
- Pego 笔茅rez, E.R., Rodr铆guez 笔茅rez, I., & Bermello L贸pez, M.L. (2024). La Cruz Roja espa帽ola en la profesionalizaci贸n enfermera entre 1912 y 1939. Revista Ene de Enfermer铆a, 18(1).
- Pego 笔茅rez, E.R., Rodr铆guez 笔茅rez, I., & Bermello L贸pez, L. (2024). El techo de cristal de las enfermeras desde una perspectiva feminista. Dykinson.
- Pego 笔茅rez, E.R., Rodr铆guez 笔茅rez, I., & Bermello L贸pez, M.L. (2023). La profesi贸n enfermera en el ej茅rcito y en la aeron谩utica espa帽ola (1855-1931). Revista Ene de Enfermer铆a, 17(3).
- Pego-笔茅rez, E. R., Rodr铆guez-笔茅rez, I., & Bermello-L贸pez, M. (2023). Curso y final de la vida profesional de Elvira L贸pez Mour铆n. Ene, 17(1).
- Pego 笔茅rez, E. R., Fern谩ndez Rodr铆guez, I., Del R铆o Nieto, M.C., & Iglesias Barreira, R. (2022). Satisfacci贸n del profesorado del Grado en Enfermer铆a con el proceso de convergencia del Espacio Europeo de Educaci贸n Superior en Espa帽a. Revista Ene de Enfermer铆a, 16(3).
- Prats et al. Diccionario de Historia, Madrid, Anaya, 1986.
- V谩zque Gallego, Jes煤s. Los hospitales del camino franc茅s en Galicia. Sada (A Coru帽a) Edici贸ns do Castro; 2001
- Villares,R. Historia de Galicia, Vigo, Galaxia; 2004.
BLOQUE IV.
- Benavent Garc茅s et al. Fundamentos de Enfermer铆a, 2陋 ed. Madrid: Difusi贸n Avances de 贰苍蹿别谤尘补谤铆补; 2003
- Berman et al. et al. Fundamentos de Enfermer铆a. Conceptos, proceso y pr谩ctica, 8陋 ed. (2 vol.). Madrid: Pearson; 2008.
- Castell, A. Conceptos de Enfermer铆a. Madrid: UNED. 1980
- Fernandez Ferrin, C. Enfermer铆a Fundamental. Barcelona: Masson. 1995.
- Henderson V. La naturaleza de la enfermer铆a. Reflexiones 25 despu茅s. Madrid: Interamericana. 1994.
- Henderson V. Nite. Enfermer铆a Teor铆a y Pr谩ctica. M茅xico: Prensa M茅dica Mexicana. 1987.
- Hern谩ndez Garre et al. et al. Fundamentos Te贸ricos de Enfermer铆a. Teor铆as y Modelos, 1陋 ed. Murcia: DM; 2010.
- Kozier. Enfermer铆a Fundamental. Concepto. Procesos y Practicas. Madrid: Interamericana. 1993.
- Marriner-Tomey. Modelos y Teor铆as de Enfermer铆a. Barcelona: Elsevier. 2011.
- Nightingale, F. Notas sobre enfermer铆a. Barcelona: Salvat; 1990
- Potter, P. Fundamentos de la Enfermer铆a. Madrid: McGraw-Hi
HABILIDADES B脕SICAS
-CB3. Que os estudantes te帽an a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da s煤a 谩rea de estudo) para emitir xu铆zos que incl煤an a reflexi贸n sobre cuesti贸ns relevantes de car谩cter social, cient铆fico ou 茅tico.
-CB4. Que o alumnado poida transmitir informaci贸n, ideas, problemas e soluci贸ns a p煤blicos tanto especializados como non especializados.
COMPETENCIAS XERAIS:
-GC3. Co帽ecer e aplicar os fundamentos e os principios te贸ricos e metodol贸xicos da enfermar铆a.
-CG7. Comprender sen prexu铆zos 谩s persoas, considerando os seus aspectos f铆sicos, psicol贸xicos e sociais, como persoas aut贸nomas e independentes, garantindo o respecto 谩s s煤as opini贸ns, crenzas e valores, garantindo o dereito 谩 intimidade, mediante a confidencialidade e o segredo profesional.
-GC12. Co帽ecer o c贸digo 茅tico e deontol贸xico da enfermar铆a espa帽ola, comprendendo as implicaci贸ns 茅ticas da sa煤de nun contexto global en transformaci贸n.
COMPETENCIAS TRANSVERSAIS:
-CT1. Capacidade para aplicar os co帽ecementos 谩 pr谩ctica.
-CT3. Motivaci贸n.
-CT4. Compromiso 茅tico.
-CT6. Co帽ecementos b谩sicos da profesi贸n.
-CT15. Valoraci贸n da diversidade e da multiculturalidade.
COMPETENCIAS ESPEC脥FICAS:
-CE11. Identificar, integrar e relacionar o concepto de sa煤de e coidados, desde unha perspectiva hist贸rica, para comprender a evoluci贸n dos coidados de enfermar铆a.
-CE12. Comprender dende unha perspectiva ontol贸xica e epistemol贸xica, a evoluci贸n dos conceptos centrais que conforman a disciplina de enfermar铆a, as铆 como os modelos te贸ricos m谩is relevantes, aplicando a metodolox铆a cient铆fica no proceso asistencial e elaborando os correspondentes plans asistenciais.
-CE14. Co帽ecer e aplicar os principios que sustentan a atenci贸n integral de enfermar铆a.
-CE23. Co帽ecer a lexislaci贸n aplicable e o c贸digo 茅tico e deontol贸xico da enfermar铆a espa帽ola, inspirado no c贸digo europeo de 茅tica e deontolox铆a da enfermar铆a. Prestar atenci贸n, garantindo o dereito 谩 dignidade, 谩 intimidade, 谩 intimidade, 谩 confidencialidade e 谩 capacidade de decisi贸n do paciente e da familia. Individualizar a atenci贸n tendo en conta a idade, o x茅nero, as diferenzas culturais, o grupo 茅tnico, as crenzas e os valores.
A materia div铆dese en dous grandes per铆odos:
DOCENCIA EXPOSITIVA (24h):
Explicaranse os diferentes contidos te贸ricos da materia e proporanse actividades de avaliaci贸n continua, principalmente reflexi贸ns sobre conceptos, recensi贸ns, comentarios cr铆ticos de textos e estilo de cita a determinar polo coordinador da materia.
DOCENCIA INTERACTIVA (12h):
Realizaranse seminarios dirixidos a reforzar e aplicar contidos te贸ricos, mediante a participaci贸n activa do alumnado, fomentando o pensamento cr铆tico. Consistir谩n, entre outras actividades, na realizaci贸n e exposici贸n de traballos, recensi贸ns e comentarios cr铆ticos sobre a historia da enfermar铆a, e traballos sobre a aplicabilidade dos principais modelos te贸ricos. O estilo de cita ser谩 establecido polo coordinador da materia ao comezo do curso.
O conxunto de actividades que se realizar谩n en pequenos grupos conformar谩n o caderno do alumno. Este caderno ser谩 o instrumento de avaliaci贸n para a avaliaci贸n continua.
Como avaliaci贸n te贸rica, proponse a realizaci贸n dunha redacci贸n individual que siga o estilo de citaci贸n que determine o coordinador da materia sobre alg煤n dos temas presentados polo profesorado, cuxa entrega ser谩 o d铆a do exame. Como alternativa 谩 redacci贸n p贸dese optar polo exame te贸rico no que debes responder a unha pregunta redacci贸n e cinco preguntas breves relacionadas cos contidos da materia.
Empregaranse con car谩cter xeral as ferramentas dispo帽ibles na 奇趣腾讯分分彩 (campus virtual, correo electr贸nico web oficial, Teams,...).
A docencia bas茅ase fundamentalmente na avaliaci贸n continua, polo que 茅 obrigatoria a asistencia tanto a sesi贸ns expositivas como interactivas. O alumnado en situaci贸n de dispensa/exenci贸n da docencia deber谩 dirixirse 谩 coordinaci贸n da materia para adaptar as actividades de avaliaci贸n continua 谩 s煤a situaci贸n persoal. En ning煤n caso o alumnado estar谩 exento da realizaci贸n das actividades de avaliaci贸n continua propostas, tanto no per铆odo expositivo como no interactivo.
O traballo realizarase preferentemente en grupos de ata 5 membros. Os grupos formaranse ao comezo do curso e manteranse para todas as actividades da materia.
O n煤mero de actividades, contido, estrutura, formato de estilo, etc. presentarase durante a docencia.
A materia poder铆a ser susceptible de participar en proxectos de innovaci贸n docente (p. ex. Servizo de Aprendizaxe). Ademais, poder铆an estar dispo帽ibles actividades ou a colaboraci贸n puntual de profesionais cl铆nicos ou acad茅micos convidados especializados en contidos de interese para achegar aos estudantes 谩 profesi贸n.
AVALIACI脫N CONTINUA:
A avaliaci贸n continua valorar谩 os seguintes procesos, tanto no bloque expositivo como interactivo:
- Asistencia e participaci贸n: 5%
- Caderno do alumno - Traballo persoal (reflexi贸ns sobre a epistemolox铆a e ontolox铆a da disciplina): 10%
- Caderno do alumno - Traballo en grupo (traballo sobre modelos te贸ricos): 15%
- Caderno do alumno - Repaso e resoluci贸n de casos (ensaios sobre textos que fan referencia 谩 historia da profesi贸n): 30%
AVALIACI脫N FINAL:
A avaliaci贸n final ser谩 o resultado dunha redacci贸n individual sobre alg煤n dos temas propostos polo profesorado, que seguir谩 as pautas establecidas durante o curso e o estilo de cita que determine o coordinador da materia, ou se determinar谩 mediante o exame te贸rico final composto por 1 pregunta de desenvolvemento e 5 preguntas curtas. O seu valor ponderado ser谩 do 40 %
A nota final ser谩 a suma de todas as partes anteriormente mencionadas. Para superar a materia ser谩 obrigatorio obter unha puntuaci贸n de aprobado (5) en cada unha das tarefas e actividades.
SEGUNDA OPORTUNIDADE:
En todo caso, o alumnado que curse a materia deber谩 realizar actividades de avaliaci贸n continua para superar a materia, con respecto 谩 avaliaci贸n final, nesta ocasi贸n ser谩 obrigatoria a realizaci贸n do exame te贸rico final composto por preguntas de desenvolvemento e preguntas curtas, en este Neste caso, non se poder谩 entregar o traballo individual proposto na avaliaci贸n ordinaria.
-Para os casos de realizaci贸n fraudulenta de exercicios e ou probas ser谩 de aplicaci贸n o recollido na 鈥淣ormativa de avaliaci贸n do rendemento acad茅micodos estudantes e de revisi贸n de cualificaci贸ns鈥� de la 奇趣腾讯分分彩.
Cada ECTS equivale a 25 horas, das cales 17 corresponden ao traballo independente do alumnado e 8 horas 谩 docencia presencial.
Por cada hora de docencia expositiva e interactiva, consid茅rase necesario dedicar 1,5 horas ao estudo e 1,5 horas de traballo persoal (revisi贸n de conceptos e consulta bibliogr谩fica). A distribuci贸n deste asunto 茅 a seguinte:
- Clases expositivas: 24 horas
- Clases-seminarios interactivos: 12h
- Traballo aut贸nomo: 76,5h
TOTAL: 112,5h
OUTROS:
- Titor铆as: 2.25h
- Probas de avaliaci贸n: 2h
Recom茅ndase a contextualizaci贸n hist贸rica das diferentes etapas, co obxectivo de conseguir, mediante a lectura dun texto, a realizaci贸n dun comentario cr铆tico que incl煤a os elementos fundamentais e hist贸ricos da profesi贸n.
Recom茅ndase o estudo diario e a elaboraci贸n dun caderno do alumno para poder facer un seguimento da materia.
Recom茅ndase a lectura dos textos propostos.
Establecer v铆nculos entre os contidos te贸ricos das clases expositivas e as observaci贸ns e intervenci贸ns realizadas nas interactivas.
Ter acceso ao Campus Virtual da materia e consultalo regularmente.
Utilizar titor铆as para resolver d煤bidas sobre o tema.
贵滨尝惭翱骋搁础贵脥础:
Bardem, M. (Director). (2016). 22 谩ngeles (tv) [Pel铆cula].
Manuel G贸mez Pereira, D. P.-J. (Direcci贸n). (2017). Tiempos de guerra (serie de tv) caps.1,6,7,8 [Pel铆cula].
Othenin-Girard, D. (Direcci贸n). (2006). Rojo en la cruz [Pel铆cula].
奥贰叠骋搁础贵脥础:
Pubmed:
Google Acad茅mico:
Cinahl: 鈥�
Asociaci贸n espa帽ola de Nomenclatura, Taxonom铆a e Diagn贸sticos de Enfermer铆a:
Academia de Enfermer铆a de Galicia:
Consejo general de enfermer铆a de Espa帽a:
Consejo Internacional de Enfermeras:
EORNA:
Federaci贸n Europea de Enfermer铆a:
REVISTAS CIENT脥FICAS DE INTER脡S
- Revista Index.
- Revista Nure investigaci贸n.
- Revista Metas de enfermer铆a.
- Revista ENE.
- H铆ades. Revista de historia de la enfermer铆a.
- Revista ROL.
- International journal of nursing.
- International journal of nursing studies.
- International journal of nursing education.
Emilio Ruben Pego Perez
Coordinador/a- Departamento
- Psiquiatr铆a, Radiolox铆a, Sa煤de P煤blica, 贰苍蹿别谤尘补谤铆补 e Medicina
- 脕谤别补
- 贰苍蹿别谤尘补谤铆补
- 罢别濒茅蹿辞苍辞
- 881812053
- Correo electr贸nico
- emilioruben.pego [at] usc.es
- 颁补迟别驳辞谤铆补
- Profesor/a: Axudante Doutor LOSU
Martes | |||
---|---|---|---|
11:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | Aula 2.03 |
12:00-13:00 | Grupo /CLE_02 | Galego | Aula 3.01 |
惭茅谤肠辞谤别蝉 | |||
11:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | Aula 2.03 |
12:00-13:00 | Grupo /CLE_02 | Galego | Aula 3.01 |
Xoves | |||
10:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | Aula 2.03 |
11:00-12:00 | Grupo /CLE_02 | Galego | Aula 3.01 |
Venres | |||
09:00-10:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | Aula 2.03 |
11:00-12:00 | Grupo /CLE_02 | Galego | Aula 3.01 |
23.01.2025 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 2.01 |
23.01.2025 10:00-12:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 2.01 |
23.01.2025 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 2.02 |
23.01.2025 10:00-12:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 2.02 |
23.01.2025 10:00-12:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 2.03 |
23.01.2025 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 2.03 |
23.01.2025 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 3.01 |
23.01.2025 10:00-12:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 3.01 |
30.06.2025 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 2.01 |
30.06.2025 10:00-12:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 2.01 |
30.06.2025 10:00-12:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 2.02 |
30.06.2025 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 2.02 |
30.06.2025 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 2.03 |
30.06.2025 10:00-12:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 2.03 |
30.06.2025 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 3.01 |
30.06.2025 10:00-12:00 | Grupo /CLE_02 | Aula 3.01 |