Cr茅ditos ECTS
Cr茅ditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias
Traballo do Alumno/a ECTS: 99
Horas de Titor铆as: 3
Clase Expositiva: 24
Clase Interactiva: 24
Total: 150
Linguas de uso
Castel谩n, Galego
Tipo:
Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos:
Historia
脕谤别补蝉:
Historia Contempor谩nea
Centro
Facultade de Xeograf铆a e Historia
Convocatoria:
Segundo semestre
Docencia:
Con docencia
惭补迟谤铆肠耻濒补:
Matriculable
O/A alumno/a co帽ecer谩 e comprender谩 razoadamente :
-1 A fraxilidade da democracia e os seus valores como sistema e a historicidade de ambos. O conflito ditadura-democracia na Espa帽a do s. XX.
- -2 A importancia dos factores de contexto, os procesos e os acontecementos para explicar as mudanzas hist贸ricas, democracia 鈥� fascismo - volta 谩 democracia, entre 1920 e 1980.
-3 A capacidade de manipulaci贸n dos Estados totalitarios contempor谩neos e os instrumentos de dominio e control empregados
-4 Como manexar interpretaci贸ns diferentes e como contrastalas para constru铆r unha propia, atendendo na medida do posible 谩s fontes empregadas e ao seu tratamento.
-5 O emprego da cronolox铆a e a contextualizaci贸n como instrumentos para compartimentar, definir e comprender a historia e os seus procesos
Traballaremos as claves interpretativas e debates historiogr谩ficos do s茅culo XX espa帽ol: procesos econ贸micos, sociais, pol铆ticos e culturais; cronolox铆as e acontecementos; ideolox铆as e actores colectivos e individuais. Pensaremos cr铆tica e historicamente o presente para deconstru铆r as visi贸ns m铆ticas e propagand铆sticas do pasado, nunha l贸xica transnacional
Palabras chave: Democratizaci贸n / Rep煤blica / Golpe/ Guerra / Transici贸n/ Democracia / Nacionalismos / Autarqu铆a/ Desenrolismo / Modernizaci贸n/ Atraso/ Fascismo/ Xenocidio / Ditadura
Abordamos o colapso do r茅xime liberal da Restauraci贸n no contexto de crise dos sistemas liberais europeos coa I陋 Guerra Mundial (1917-1923); o fracaso da v铆a autoritaria da Ditadura de Primo de Rivera (1923-1929);a v铆a democratizadora da II陋 Rep煤blica(1931) bloqueada co golpe de estado de 1936
O golpe, a guerra que remata en 1939 coa derrota republicana e a Ditadura posterior constit煤en parte central da materia. Especialmente o co帽ecemento do Franquismo: a s煤a construci贸n e transformaci贸n durante catro d茅cadas, evolu铆ndo do fascismo ao desenrolismo tecnocr谩tico.
A ollada 谩 Transici贸n democr谩tica e 谩 actual Espa帽a constitucional estar谩n presentes todo o curso.
Requ铆rese o co帽ecemento dos datos b谩sicos do per铆odo manexados en materias de bacharelato que deben actualizarse a trav茅s das explicaci贸ns na aula e usando a bibliograf铆a recomendada.
O/a alumno/a ter谩 que co帽ecer:
1 Historiograf铆a s茅culo XX espa帽ol: modernizaci贸n/atraso, ditadura/democracia, naci贸n/nacionalismos.
2 A crise do liberalismo e a democracia en entreguerras e as s煤as sa铆das: Ditadura e Rep煤blica.
3 Golpe de estado que provoca a guerra civil, matanzas e destruci贸n da democracia liberal
4 Franquismo: ditadura europea do s茅culo XX anormalmente longa.
5 Transici贸n e configuraci贸n da actual Espa帽a constitucional
PROGRAMA
I.- Introducci贸n: As claves hist贸ricas do s. XX espa帽ol. O colapso da Restauraci贸n 1920-1923.
II.- A ruptura autoritaria. Ditadura de Primo de Rivera, 1923-1930.
III.- A II Rep煤blica, 1931-1936:
IV.- O Golpe de estado de 1936 e a guerra civil de 1936-1939.
V.- O R茅xime franquista durante a II陋 Guerra Mundial 1939-1945.
VI.- A consolidaci贸n da Ditadura na guerra fr铆a. 1946-1959.
VII.- A econom铆a do franquismo: da autarqu铆a do fascismo ao 鈥渄esarrollismo鈥� autoritario.
VIII.-A Ditadura nos anos 1960:Movimiento, tecnocracia e franquismo final.
IX. A Transici贸n 谩 democracia, 1975-1982
Bibliograf铆a b谩sica
OBRAS XERAIS
CANAL, J. (dir.)(2017): Historia Contempor谩nea de Espa帽a, I (1808-1931), II (1931-2017). Madrid, Taurus.
CASANOVA, J.; GIL ANDRES, C. (2009): Historia de Espa帽a en el siglo XX, Barcelona. Ariel.
FERN脕NDEZ PRIETO, MIGUEZ MACHO & VILAVEDRA (2021): 1936: un nuevo relato, Zaragoza, PUZ.
FONTANA, J. y VILLARES, R. (dirs.) Historia de Espa帽a, Barcelona, Cr铆tica.
CASANOVA, J. (2007): Rep煤blica y guerra civil, vol. 8.
RIQUER, B. de (2010): La dictadura de Franco, vol.9.
FUSI, J.P.; GARC脥A DELGADO, J.L. Y JULIA, S (2001): Un siglo de Espa帽a. La cultura. La econom铆a. Pol铆tica y Sociedad,Madrid, MP
NU脩EZ SEIXAS, X.M. et. al. (2017): Espa帽a en democracia, 1975-2011, vol.10.
PEREZ GARZ脫N, J.S. (2022): Historia de las izquierdas en Espa帽a, Madrid, Catarata
RIVERA A. (2022): Historia de las derechas en Espa帽a, Madrid, Catarata.
BIBLIOGRAFIA POR PER铆ODOS:
DITADURA de Primo de Rivera (1923-1930)
QUIROGA, A. (2008): Haciendo espa帽oles: la nacionalizaci贸n de las masas en la dictadura de Primo de Rivera (1923-1930), Madrid, C. E. Pol铆ticos Constitucionales.
GONZALEZ CALLEJA, E. (2005): La Espa帽a de Primo de Rivera. La modernizaci贸n autoritaria 1923-1930, Madrid, Alianza Editorial.
II陋 REP脷BLICA (1931-1939)
GONZ脕LEZ, E., COBO, F., MART脥NEZ, ANA, S脕NCHEZ, F. (2015), La Segunda Rep煤blica espa帽ola, Barcelona, Pasado & Presente.
GOLPE Y GUERRA (1936-1939)
ESPINOSA, F. (ed.) (2010): Violencia roja y azul: Espa帽a, 1936-1950, Barcelona, Cr铆tica.
FERN脕NDEZ PRIETO, L e A. ARTIAGA REGO (2014): Otras miradas sobre golpe, guerra y dictadura. Historia para un pasado inc贸modo. Madrid, La Catarata.
GIL ANDRES, C. (2014): Espa帽oles en guerra: la guerra civil en 39 episodios, Barcelona, Planeta.
LEIRA CASTI脩EIRA, F.J. (2020): Soldados de Franco, Madrid, Siglo XXI.
VI脩AS, A. et. al. (2014): Los mitos del 18 de julio, Barcelona. Cr铆tica.
FRANQUISMO (1939-1975)
CAZORLA, A. (2000): Las pol铆ticas de la victoria (1938-1953) La consolidaci贸n del nuevo estado franquista (1938-1953). Madrid, Marcial Pons.
CAZORLA, A. (2015): Miedo y Progreso: los espa帽oles de a pie bajo el franquismo, 1939-1975, Madrid, Alianza.
MOLINERO, C.; YSAS, P. (2008): La anatom铆a del franquismo. De la supervivencia a la agon铆a, 1945-1977. Barcelona, Cr铆tica.
MORADIELLOS, E..(2000): La Espa帽a de Franco (1939-1975). Pol铆tica y sociedad, Madrid, S铆ntesis.
NICOL脕S, E. (2005): La libertad encadenada. Espa帽a en la Dictadura franquista, 1939-1975. Madrid, Alianza.
PRESTON, P. (1998/2011): Franco: Caudillo de Espa帽a, Barcelona, de bolsillo
SESMA, N. (2024): Ni una, ni grande, ni libre. La dictadura franquista. Barcelona, Cr铆tica.
Outros:
BAHAMONDE, A. (Coord.) (2000): Historia de Espa帽a s. XX (1875-1939), Madrid, C谩tedra .
BALFOUR, S. (2002): Abrazo mortal. De la guerra colonial a la guerra civil (1909-1939), Pen铆nsula.
BARCIELA, C. et al. (2001): La Espa帽a de Franco, 1939-1975. Econom铆a. Madrid, Ed. S铆ntesis.
CARRERAS, A. e X. TAFUNELL (2010): Historia econ贸mica de la Espa帽a contempor谩nea (1789-2009), Cr铆tica.
IZQUIERDO, J., SANCHEZ LEON, P. (2006): La guerra que nos han contado. 1936 y nosotros. Madrid, Alianza
MARTINEZ, J.A. (1999): Historia de Espa帽a s. XX(1939-1996), Madrid, C谩tedra.
PEREZ LEDESMA, M., SAZ, I. (eds.):Del franquismo a la democracia 1936-2013. Zaragoza. PUZ.
QUIROGA, A: (2008): Haciendo espa帽oles: la nacionalizaci贸n de las masas en la dictad
贰蝉辫别肠铆蹿颈肠补蝉:
O/A alumno/a ser谩 capaz de:
-1 Identificar no presente as continuidades do pasado e analizar as relaci贸ns entre asuntos, problemas ou procesos do per铆odo con situaci贸ns e problemas actuais.
-2 Empregar materiais documentais, gr谩ficos, hemerogr谩ficos, cartogr谩ficos e f铆lmicos para entender e interpretar problemas ou contextos hist贸ricos.
-3 A partir da lectura cr铆tica de materiais historiogr谩ficos diferentes, elaborar unha s铆ntese interpretativa propia sobre os asuntos centrais do per铆odo.
-4 Dominar a base conceptual espec铆fica dos procesos hist贸ricos do per铆odo.
-5 Procurar materiais documentais (p. ex. fontes da propia familia: orais, epistolares, etc..) como complemento de fundamento da materia do curso
Transversais:
O/A alumno/a ser谩 capaz de:
-1 Facer preguntas ben constru铆das e desenvolver discusi贸ns sobre cuesti贸ns relativas 谩 materia.
-2 Traballar en equipa, como medio para acrecentar as posibilidades de co帽ecemento.
-3 Manexar criticamente novos soportes, sistemas e tecnolox铆as de informaci贸n e comunicaci贸n
-4 Desenvolver o pensamento anal铆tico: distinguir as partes do todo, enumerar e xerarquizar. E m谩is o relacional: establecer vinculaci贸ns entre procesos, acontecementos, pasado e presente...
-5 Expresar correctamente ideas empregando a palabra, a escrita, a imaxe, para elaborar s铆nteses rigorosas, seleccionando informaci贸n e materiais de forma cr铆tica.
-6 Traballar os valores da democracia, os dereitos humanos, as铆 como coas perspectivas ambientais e de x茅nero
A materia desenvolverase en:
-- Aulas expositivas para a explicaci贸n dos contidos. Presencial na aula co apoio dun manual, a escoller dos propostos na Bibliogr.
-Aulas interactivas pr谩cticas sobre os contidos da materia: Incluir谩n 2 Exercicios colectivos de grupo interactivo (ECOGI) exercicios pr谩cticos con fontes (textos, gr谩ficos, mapas, audiovisuais e outros) a realizar en grupos de tres, a entregar cada tres semanas en forma de comentarios breves, non m谩is de 2.000 palabras.
Na segunda semana deben estar creados e comunicados aos profesores 鈥揺n clase ou titor铆as- os grupos de traballo das interactivas e nomeado un responsable para a entrega dos traballo na aula virtual e a comunicaci贸n co profesor
- Traballos obrigatorios individuais: realizaci贸n dun traballo escrito individual sobre un libro e/ ou comentario dun artigo acad茅mico. Evitarase o resume de contidos en favor dunha mirada cr铆tica que relacione os traballos e a lectura cos contidos explicados e comentados na aula. Os contidos dos traballos formar谩n parte do material avaliable.
- Pr谩ctica de campo voluntaria. Lugares de exhumaci贸n e reclusi贸n de v铆timas das matanzas e persecuci贸ns do golpe de 1936. Padr贸n - Rianxo - Vilagarc铆a. Data: a definir polo decanato.
- Traballos voluntarios, en grupo, opcionais, para clases inversas: para profundizar en asuntos transversais e espec铆ficos da materia: Golpe de 1936, Reforma Agraria republicana, Pol铆tica Exterior do Franquismo, Resistencia antrifranquista, etc...
-Organizar谩nse outras actividades voluntarias e/ou obrigatorias avaliables en forma de conferencia ou mesa redonda (3 m谩ximo).
-Titorizaci贸n. atenci贸n personalizada nas horas de titor铆a e revisi贸n obrigatoria de traballos en grupo.
Sistema de avaliaci贸n: Val贸rase a capacidade relacional e de s铆ntese, a claridade conceptual, evitar a ret贸rica en beneficio da claridade expositiva e o razoamento fronte 谩 reproduci贸n memor铆stica.
A avaliaci贸n final descomponse en 2 partes:
1陋: Exame: 60% da cualificaci贸n final. Consta dunha pregunta longa, que pode estar apoiada en materiais (textos, mapas, gr谩ficas..) e varias preguntas curtas para testar o co帽ecemento dos contidos do curso. Non se valoran para a nota final exames cunha cualificaci贸n inferior a 5. As d煤as oportunidades (maio/xullo) est谩n condicionadas 谩 previa realizaci贸n do resto de probas avaliables.
2陋: Pr谩cticas, actividades da avaliaci贸n cont铆nua: 40% da cualificaci贸n final: Traballos individuais e colectivos e traballos das interactivas, un 10% vinculado a participaci贸n e asistencia; dintinguindo obrigatorios e voluntarios.
Alumnado de anteriores convocatorias: valoraranse os traballos realizados no seu momento, polo que estar谩n exentos do comentario individual. Non as铆 da asistencia 谩s aulas, tanto expositivas como interactivas, e da participaci贸n nas restantes actividades do curso, incluidos os comentarios das interactivas
Sendo a avaliaci贸n continua, a asistencia 谩s aulas 茅 obrigada. A ausencia reiterada e inxustificada superior ao 20% supor谩 a imposibilidade de ser avaliado.
Os alumnos con dispensa de asistencia ser谩n avaliados coas seguintes porcentaxes: 60% do exame e 40% dos traballos obrigatorios establecidos ao inicio do curso.
De acordo coa Memoria do Grao de Historia, a distribuci贸n de horas dedicadas polo estudante 谩 materia son:
Traballo presencial:
Actividades en grupo completo, isto 茅, de exposici贸n te贸rica: 32 horas
Actividades en grupo reducido, isto 茅, de aulas interactivas: 16 horas *
Titorias en grupo moi reducido (personalizada): 2 horas
Subtotal: 50 horas
Traballo persoal:
Estudo: 40 horas
Redacci贸n de traballos: 30 horas
Preparaci贸n de actividades en grupo reducido: 30 horas
Subtotal: 100 horas
Total: 150 horas.
- Ter cursado Historia Contempor谩nea de Espa帽a I.
- Ter cursado as materias relativas aos per铆odos hist贸ricos precedentes.
- Consulta habitual dun atlas e dun dicionario hist贸rico e manexo de materiais en portais webs de rigor contrastado contrastado.
- Consulta dos manuais e das monograf铆as de apoio que lle permitan ao alumno relacionar informaci贸ns de procedencia diversa e ter una base "manual" coa que contrastar/ampliar as explicaci贸ns da aula.
- Claridade sobre os conceptos econ贸micos, politol贸xicos, sociol贸xicos e demogr谩ficos que foron explicados nas materias transversais
Sobre todo 茅 mui recomendable ter cursado previamente as materias que se ocupan do s茅culo XIX para Espa帽a e do per铆odo de Entreguerras en Europa, as铆 como as que garanten o co帽ecer de conceptos e t茅rminos imprescindibles para esta materia: capitalismo, fascismo, democracia, industrializaci贸n, dictadura, militarismo, etc...
Recursos en rede: amais de wikipedia....
/ /
/
/
/
/
Museo Virtual de la Guerra Civil Espa帽ola
En caso de fraude acad茅mica tal como se define no artigo 42 da Lei de Convivencia da 奇趣腾讯分分彩 de marzo de 2023 aplicaranse as sanci贸ns previstas no artigo 11 de producirse plaxio en traballos acad茅micos ou exames ou ben emprego non consentido de ferramentas de Intelixencia Artificial
Emilio Francisco Grandio Seoane
- Departamento
- Historia
- 脕谤别补
- Historia Contempor谩nea
- 罢别濒茅蹿辞苍辞
- 881812681
- Correo electr贸nico
- emiliofrancisco.grandio [at] usc.es
- 颁补迟别驳辞谤铆补
- Profesor/a: Catedr谩tico/a de Universidade
Lourenzo Fernandez Prieto
Coordinador/a- Departamento
- Historia
- 脕谤别补
- Historia Contempor谩nea
- 罢别濒茅蹿辞苍辞
- 881812578
- Correo electr贸nico
- lourenzo.fernandez [at] usc.es
- 颁补迟别驳辞谤铆补
- Profesor/a: Catedr谩tico/a de Universidade
Daniel Lanero Taboas
- Departamento
- Historia
- 脕谤别补
- Historia Contempor谩nea
- 罢别濒茅蹿辞苍辞
- 881812593
- Correo electr贸nico
- daniel.lanero [at] usc.es
- 颁补迟别驳辞谤铆补
- Profesor/a: Titular de Universidade
Roque Sanfiz Arias
- Departamento
- Historia
- 脕谤别补
- Historia Contempor谩nea
- Correo electr贸nico
- roque.sanfiz.arias [at] usc.es
- 颁补迟别驳辞谤铆补
- Predoutoral Ministerio
Andrea Rivas Fiel
- Departamento
- Historia
- 脕谤别补
- Historia Contempor谩nea
- Correo electr贸nico
- andrearivas.fiel [at] usc.es
- 颁补迟别驳辞谤铆补
- Predoutoral Xunta
Martes | |||
---|---|---|---|
11:00-13:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | Aula 12 |
Xoves | |||
09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | Aula 12 |
Venres | |||
09:00-11:00 | Grupo /CLE_02 | Galego | Aula 05 |
22.05.2025 11:30-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 10 |
22.05.2025 11:30-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 11 |
02.07.2025 12:00-14:30 | Grupo /CLE_01 | Aula 10 |