Créditos ECTS Créditos ECTS: 4
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 60 Horas de TitorÃas: 2 Clase Expositiva: 28 Clase Interactiva: 12 Total: 102
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria ²Ñá²õ³Ù±ð°ù RD 1393/2007 - 822/2021
Centro Facultade de BioloxÃa
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
²Ñ²¹³Ù°ùó¦³Ü±ô²¹: Matriculable
Comprender a función dos distintos elementos do sistema nervioso central e periférico, a integración entre eles e a relación coa estrutura subxacente. Estudar os mecanismos de integración da información sensorial e motora.
Tema 1. FisioloxÃa da neurona e da glÃa.
Estrutura da neurona: o soma, as dendritas e o axón. Transporte axónico. As células gliales: macroglÃa e microglÃa. Interaccións neurona-glÃa.
Tema 2. Potencial de membrana en repouso. Canles iónicos.
Orixe do potencial de membrana. Gradiente electroquÃmico. Propiedades eléctricas pasivas da membrana. Potencial de equilibrio e ecuación de Nernst. Potencial de repouso e ecuación de Goldman-Hodgkin-Katz. Definición de canle iónico. Descrición dunha canle iónico tÃpico: estrutura e funcionamento. Clasificación das canles iónicos.
Tema 3. Potencial de acción. Xeración e propagación.
Xeración do potencial de acción. Base iónica do potencial de acción, cambios de conductancia. PerÃodo refractario. CaracterÃsticas do potencial de acción. Potenciais locais. Propagación activa do potencial de acción.
Tema 4. Sinapsis e integración sináptica.
Concepto de sinapsis. Sinapsis quÃmicas e eléctricas. Estrutura dunha sinapsis quÃmica. As vesÃculas sinápticas. Proceso de exocitosis. Concepto de integración sináptica.
Tema 5. Neurotransmisión e neurotransmisores
Concepto. Proceso xeral da neurotransmisión. Etapas da neurotransmisión. Tipos de neurotransmisores. Neurotransmisores de molécula pequena. Aminas biógenas: Catecolaminas e Indolaminas. Aminoácidos neurotransmisores: glutamato e GABA. Neurotransmisores de molécula grande. ±Êéptidos neurotransmisores: Neuropéptidos. Outros posibles neurotransmisores.
Tema 6. Segundos mensaxeiros
Proceso xeral dos segundos mensaxeiros. Tipos de segundos mensaxeiros. Nucleótidos cÃclicos. Derivados do PIP2. O ácido araquidónico.
Tema 7. Aspectos xerais da sensibilidade
Aspectos comúns aos sistemas sensoriais. Modalidades sensoriais. EstÃmulo adecuado. Intensidade, duración e localización do estÃmulo. Os receptores sensoriais. Mecanismos de transducción e potencial receptor. Campo receptor. Codificación e transmisión da información. Os fenómenos de adaptación.
Tema 8. Sensibilidade somática e propioceptiva.
Tipos de sensación somática: tacto, temperatura, dor e propiocepción. MECANORRECEPTORES: tacto, presión e vibración. Receptores de adaptación lenta e rápida. VÃas de transmisión da información mecánica. Procesamento da información nas cortizas somestésicas. TERMORRECEPTORES: frÃo e calor. Procesamento da información térmica. NOCICEPTORES: sensación de dor. Nociceptores mecánicos, térmicos, termomecánicos e polimodales. VÃas de transmisión da información dolorosa. Procesamento da información nociceptiva.
Tema 9. Sensibilidade auditiva e vestibular.
AnatomÃa funcional do oÃdo externo, medio e interno. O estÃmulo sonoro: frecuencia e intensidade. Condución no oÃdo medio: tÃmpano e huesecillos. Mecanismo de transducción: células ciliadas do órgano de Corti. Inervación da cóclea: ganglio espiral e nervio coclear. VÃas de condución auditiva. Procesamento central da información auditiva. AnatomÃa funcional de aparello vestibular: órganos otolÃticos e condutos semicirculares. Posición da cabeza e corpo no espazo. Movementos da cabeza, aceleración angular. Mecanismos de transducción nas células ciliadas. As vÃas vestibulares: nervio vestibular, núcleos vestibulares, cerebelo e cortiza temporal. Reflexos vestibulares.
Tema 10. Sensibilidade visual.
Propiedades ópticas do ollo. AnatomÃa funcional da retina. Fotorrecepción: conos, bastóns e pigmentos. Fototransducción. Procesamento retiniano da información. O campo receptor. VÃas de transmisión de información visual: nervio óptico, geniculado lateral e cortiza visual. Visión binocular. Percepción da forma e o movemento. Percepción da cor.
Tema 11. Sensibilidade quÃmica. Gusto e olfacto.
Concepto de sabor. Sensacións gustativas primarias. AnatomÃa funcional das papilas e botóns gustativos. Especificidade dos receptores gustativos. Transducción e xeración do potencial receptor. Transmisión da información gustativa ao sistema nervioso central. AnatomÃa funcional do epitelio olfatorio. Receptores olfatorios. Transducción de estÃmulos olfatorios. Especificidade e sensibilidade dos receptores. VÃas de transmisión e procesamento da información olfatoria: bulbo olfatorio e cortiza piriforme.
Tema 12. FisioloxÃa muscular
Definición de músculo, tipo de músculos, funcións xerais dos músculos. Estrutura funcional o músculo esquelético: Filamentos grosos (miosina) e filamentos delgados (actina). CaracterÃsticas quÃmicas das proteÃnas contráctiles do músculo. Sarcómero. Outras proteÃnas estruturais do músculo.
Tema 13. Contracción muscular
Axuste excitación-contracción. TeorÃa dos filamentos deslizantes. Papel do calcio na contracción muscular. Transducción entre a excitación e liberación de calcio. Pontes cruzadas e golpe activo. Papel do ATP na contracción muscular. Relaxación muscular. Regulación nerviosa da contracción muscular: A placa motora, liberación e efecto da Acetil outeiro, Potencial de placa motora e potencial de acción muscular. Conceptos básicos de mecánica muscular.
Tema 14. CONTROL MOTOR 1. Funcións motoras da medula espinal. Reflexos
O control do movemento. Movementos voluntarios, reflexos e rÃtmicos. Funcións motoras da medula espinal. Reflexos monosinápticos e polisinápticos. Reflexo de elongación ou estiramento. Reflexo flexor e extensor cruzado.
Tema 15. CONTROL MOTOR 2. Funcións motoras supramedulares. VÃas motoras.Funcións motoras dos núcleos basales. Funcións motoras do cerebelo. Funcións motoras da cortiza motora. VÃas motoras: vÃa piramidal e vÃas extrapiramidales.
Tema 16. Memoria e Aprendizaxe.
Concepto de memoria. Memoria ou memorias? Tipos de memoria: memoria a curto e a longo prazo. Mecanismos da memoria. Potenciación a longo prazo (LTP). Esquecemento e amnesia. Concepto de aprendizaxe. Tipos de aprendizaxe: aprendizaxe asociativa e non asociativo.
Tema 17. Sistema de recompensa cerebral. FisioloxÃa das adiccións.
Sistema de recompensa cerebral. CircuÃtos de recompensa: sistema reactivo de recompensa; sistema reflexivo de recompensa. Concepto de Adicción. Tipos de adiccións: adiccións a drogas, outro tipo de adiccións e conduta adictiva.
Tema 18. Soño e vixilia.
Estudo do soño: electroencefalograma (EEG). Importancia fisiológica do soño. Fases do soño: soño de ondas lentas e soño REM. Mecanismos do ciclo soño-vixilia. Base neuronal e neuroquÃmica do soño. Alteracións do soño: Insomnio, Parasomnia, Hipersomnia.
µþá²õ¾±³¦²¹:
-Kandel, Schwartz y Jessell (2012) Principles of Neural Science. Prentice-Hall International Inc.
-Purves y otros (2001) Invitación a la neurociencia. Panamericana.
-Delgado, Ferrús, Mora y Rubia (1998) Manual de neurociencia. SÃntesis.
Complementaria:
-Kandel, Jessell y Schwartz (1997) Neurociencia y conducta. Prentice Hall.
-Bear (2008) Neurociencia: explorando el cerebro. Lippincott Williams and Wilkin.
-Kuffler y Nicholls (1982) De la neurona al cerebro. Reverté.
- Cardinali (2207) Neurociencia aplicada. Editorial Médica Panamericana.
-Bradford (1988) Fundamentos de neuroquÃmica. Labor.
-Shepherd (1985) NeurobiologÃa. Labor.
-Matthews (2002) FisiologÃa celular del nervio y músculo. Wiley-Blackwell
-Redolar Ripio, Diego (2014) Neurociencia Cognitiva. Panamericana.
-Ruiz Sánchez de León, JM y Pedrero ±Êérez, EJ (2014). NeuropsicologÃa de la Adicción. Panamericana.
-Erickson (2009) Neurobiology of Addiction. A New Perspective. Hazelden.
- Manexo de ferramentas de investigación no campo da neurofisiologÃa (técnicas electrofisiológicas e similares)
- Manexo de bibliografÃa e bases bibliográficas en papel e informáticas
- Capacidade de sÃntese
- Capacidade crÃtica ante a información
- Coñecemento do que se sabe e do que pode achegar el mesmo no campo
- Capacidade para resolver problemas complexos non directos na materia
- As clases teóricas consistirán en sesións de 1 hora de duración. Utilizarase canón de vÃdeo para figuras e videoclips e lousa para esquemas co fin de facilitar a comprensión da materia por parte do alumno.
- As clases prácticas serán 2 sesións de 3 horas cada unha. Nestas prácticas, como o seu nome indica, todo o proceso ha de ser realizado polo alumno seguindo un guión explicativo e coa axuda do profesor en caso necesario. Utilizaranse modelos informáticos.
-A asistencia ás clases teóricas e prácticas será obrigatoria
-Realizarase un só exame final. Leste consistirá en 50 ó 100 preguntas tipo test con 4 opcións, as preguntas mal contestadas contarán negativo. No devandito exame inclúense preguntas relativas ás prácticas. 70% da nota final.
-Avaliarase o traballo escrito que se realizará durante o desenvolvemento das prácticas. Resposta a preguntas que aparecen no guión. Resolución individual de problemas. 20% da nota final.
-A participación activa nas clases teóricas e prácticas, titorÃas, reunións cientÃficas, seminarios, conferencias etc. 10% da nota final.
-A asistencia a un experimento real no laboratorio será optativo pero terase en conta para subir a nota final.
Clases presenciales teorÃa 36 horas
Clases presenciales prácticas 4 horas
Estudio y elaboración de memoria (no presencial) 54 horas
Evaluación 2 horas
TutorÃas 4 horas
Participación activa en clases teóricas e prácticas
Estudo diario dos contidos expostos en clase
Utilización habitual de polo menos un dos libros guÃa
Asistencia ás titorÃas para aclarar dubidas
Procura de información adicional (persoal) en libros e internet