奇趣腾讯分分彩

O incremento da competitividade dos sistemas de produci贸n agr铆cola e a s煤a sustentabilidade, relacionado coa seguridade alimentaria e coa mitigaci贸n e adaptaci贸n ao cambio clim谩tico, require unha xesti贸n eficiente dos principais recursos involucrados: o solo, a auga e as plantas. Ao mesmo tempo, a produci贸n vexetal est谩 sometida a unha importante presi贸n, debido ao n煤mero e frecuencia de novos e re-emerxentes pat贸xenos e pragas, resultado da intensificaci贸n da produci贸n, o comercio internacional (globalizaci贸n) e o cambio clim谩tico, que incrementan o seu potencial de propagarse e establecerse.

Unha parte importante da produci贸n agr铆cola galega est谩 vinculada 谩 produci贸n de forraxes para a cabana gandeira, tanto de leite (en Galicia prod煤cese o 40% da produci贸n l谩ctea nacional) como de carne. As铆 mesmo, pola s煤a importancia na dinamizaci贸n do mundo rural, d茅bese citar a produci贸n vitivin铆cola, con denominaci贸ns de orixe como R铆as Baixas, Valdeorras, Monterrei, Ribeiro ou Ribeira Sacra, que lograron posicionarse nos mercados nacionais e internacionais. Nos 煤ltimos anos, Galicia tam茅n viu como se incrementou a superficie dedicada 谩 agricultura ecol贸xica, modalidade de produci贸n para a cal a comunidade conta cunhas condici贸ns moi adecuadas. As prioridades de I+D+i neste Eixo son: 1) Xesti贸n e uso eficiente dos recursos agr铆colas; 2) Agroecolox铆a como contorna de desenvolvemento e produci贸n sostible; e 3) Sa煤de das plantas: diagn贸stico, prevenci贸n e control de pragas e pat贸xenos e obtenci贸n de variedades resistentes.

Prioridade 1. XESTI脫N e USO EFICIENTE DOS RECURSOS AGR脥COLAS

Un dos principais retos para unha produci贸n sostible reside na optimizaci贸n do uso dos recursos, na conservaci贸n da biodiversidade e no mantemento dun alto contido de materia org谩nica no solo. Para evitar a degradaci贸n do solo polo proceso produtivo, d茅bese realizar un seguimento da sa煤de deste que obriga ao uso de determinados indicadores. Ademais de par谩metros fisicoqu铆micos (pH, contido en materia org谩nica, diminuci贸n da porosidade鈥�), ser谩 necesaria a utilizaci贸n de indicadores biol贸xicos (biomasa, actividade e biodiversidade das comunidades microbianas) que presentan un enorme potencial como ferramenta monitorizadora r谩pida de calquera dos procesos que te帽en lugar no solo. Distintos grupos do Campus Terra centran as s煤as li帽as de investigaci贸n no uso racional e eficiente de fertilizantes, tanto minerais como org谩nicos, neste 煤ltimo caso especializ谩ndose na valorizaci贸n de subproductos procedentes da actividade agraria, gandeira e agroindustrial. A xesti贸n dos diferentes insumos e compo帽entes dos sistemas ab贸rdase tendo en conta os impactos que produce no solo, na biodiversidade e na auga. O manexo sostible dos solos contrib煤e 谩 seguridade alimentaria, 谩 estabilidade dos ecosistemas e 茅 a base dunha produci贸n vexetal sostible.

Doutra banda, o cambio clim谩tico obrigar谩 a mellorar os sistemas de xesti贸n da auga, dada a esperable reduci贸n das precipitaci贸ns anuais e a irregular distribuci贸n das mesmas ao longo do ano, que modificar谩n as actuais condici贸ns de produci贸n. A xesti贸n da auga necesita basearse en avaliaci贸ns estrat茅xicas do medio ambiente e na an谩lise de custos e beneficios, unha supervisi贸n ambiental constante e na integraci贸n do regad铆o nun contexto ambiental m谩is amplo. Grupos de investigaci贸n do Campus Terra est谩n a desenvolver li帽as de investigaci贸n espec铆ficas para mellorar o aproveitamento da auga en cultivos tradicionais en Galicia, como a vide ou o l煤pulo.

O terceiro elemento primordial na produci贸n agr铆cola 茅 a planta. Neste caso as prioridades cient铆ficas deben facer fronte aos retos de desenvolver variedades, mediante selecci贸n xen茅tica, que se adapten ao cambio nas condici贸ns de produci贸n, as铆 como a catalogaci贸n xen茅tica e morfol贸xica de variedades aut贸ctonas, como pode ser o caso das castes de vide, os pementos, tomates, trigos, etc., que son a base de distintas denominaci贸ns de orixe ou indicaci贸ns xeogr谩ficas protexidas en Galicia.

Neste contexto, faise necesaria a aplicaci贸n das novas tecnolox铆as para a monitorizaci贸n dos tres elementos descritos: solo, auga e planta, mediante a captura de datos a trav茅s de sensores e imaxes 贸pticas e multiespectrais (drons, imaxes de sat茅lite鈥�), e o seu posterior procesado para o control e mellora do cultivo.

Prioridade 2. AGROECOLOX脥A: MARCO PARA O DESENVOLVEMENTO DUNHA PRODUCI脫N AGR脥COLA SOSTIBLE

Hoxe en d铆a est谩 en debate o desenvolvemento futuro dos sistemas agr铆colas e alimentarios para enfrontarse aos desaf铆os globais de subministraci贸n de alimentos, cambio clim谩tico e xustiza social. A agroecolox铆a sup贸n unha novo paradigma cient铆fico para o desenvolvemento da agricultura. O seu enfoque tecnol贸xico ap贸iase na diversidade, as sinerxias, a reciclaxe e a integraci贸n de diferentes plantas e animais. Dentro da agroecolox铆a, a agroforester铆a def铆nese como a integraci贸n de compo帽entes le帽osos e un produto agr铆cola derivado do estrato inferior nunha superficie dada. Este sistema 茅 reco帽ecido como unha das ferramentas m谩is potentes para mitigar e adaptar os sistemas agr铆colas e forestais ao cambio clim谩tico.

Galicia conta cunhas condici贸ns id贸neas para converterse nun referente na produci贸n agr铆cola e gandeira ecol贸xicas. As actuais tendencias e prioridades da PAC da Uni贸n Europea e a tendencia mundial en materia de Agroecolox铆a consideran de vital importancia os seguintes aspectos:

• A identificaci贸n e an谩lise dos impactos socioambientales que xera a agricultura convencional nos ecosistemas agrarios galegos.
• A an谩lise das t茅cnicas de produci贸n ecol贸xica, inclu铆ndo a agroforester铆a, e de adaptaci贸n dos diversos sistemas produtivos galegos para convertelos en modelos de pr谩ctica agroecol贸xica e/o agricultura ecol贸xica.

No 谩mbito da agroecolox铆a, o Campus Terra conta con experiencia no desenvolvemento de proxectos de investigaci贸n centrados na produci贸n de fertilizantes ecol贸xicos, o control de adventicias con bioherbicidas, a xesti贸n silvopastoral de espazos agroforestais ou a optimizaci贸n do uso de recursos h铆dricos, entre outros.

Prioridade 3. SA脷DE DAS PLANTAS: DIAGN脫STICO, PREVENCI脫N, CONTROL DE PRAGAS E PAT脫XENOS e OBTENCI脫N DE VARIEDADES RESISTENTES

Esta prioridade est谩 unida dunha forma moi directa ao cambio clim谩tico. A temperatura e a dispo帽ibilidade de auga son factores crave; os cambios (incremento da temperatura e diminuci贸n dos recursos h铆dricos dispo帽ibles) causar谩n unha diminuci贸n no rendemento dos cultivos alterando as din谩micas das poboaci贸ns de pragas de insectos, pat贸xenos e adventicias, con efectos negativos sobre a produci贸n.

O estudo da base xen茅tica da interacci贸n pat贸xeno-hospedador, e das fontes de diversidade xen茅tica das plantas e das poboaci贸ns de pat贸xenos e microorganismos beneficiosos, 茅 indispensable para conseguir variedades resistentes nun contexto ambiental cambiante. O desenvolvemento de m茅todos de detecci贸n r谩pida e o estudo da microbiota asociada a plantas e chans, 茅 fundamental para avanzar no campo da sanidade vexetal. Un dos retos aos que nos enfrontamos e que debe ser respondido desde a comunidade cient铆fica 茅 o desenvolvemento de mecanismos de detecci贸n temper谩 de pragas ex贸ticas e de predici贸n de danos, co obxectivo de elaborar plans de erradicaci贸n, de contenci贸n ou de control, que sexan compatibles coa preservaci贸n do medio ambiente, dos inimigos naturais e da sa煤de (tanto dos agricultores como dos consumidores).

Neste 谩mbito cient铆fico, desde o Campus Terra c贸ntase con longa experiencia e capacidades cient铆ficas e t茅cnicas que permiten o diagn贸stico, a avaliaci贸n de danos e a an谩lise de riscos de pragas e pat贸xenos, as铆 como a avaliaci贸n da diversidade xen茅tica e a s煤a aplicaci贸n para a obtenci贸n de variedades resistentes.

Retos estrat茅xicos de I+D+i

1. Estudo da sa煤de do chan tomando como indicadores principais o contido de materia org谩nica, procesos acidificantes, balance de nutrientes, actividade e biodiversidade das comunidades microbianas.
2. Xesti贸n integral de recursos para a produci贸n agr铆cola: uso racional e eficiente de insumos e reutilizaci贸n de subproductos na produci贸n agraria.
3. Catalogaci贸n dos recursos xen茅ticos agr铆colas, tanto dentro como entre variedades, co obxectivo de garantir a s煤a conservaci贸n e o seu uso para a mellora da produci贸n vexetal.
4. Desenvolvemento de t茅cnicas de produci贸n ecol贸xica, e adaptaci贸n aos sistemas atl谩nticos.
5. Diagn贸stico, prevenci贸n e control infestas/pat贸xenos en principais cultivos: efectos do cambio global.
6. Monitorizaci贸n de cultivos: captura, procesado e integraci贸n de datos mediante sensores, imaxes espaciais e a茅reas, para o dese帽o de ferramentas e de sistemas para a toma de decisi贸ns.
7. Desenvolvemento de novos insumos ecol贸xicos como biocidas, fertilizantes e enmendantes no marco dunha econom铆a circular.
8. Avaliaci贸n de t茅cnicas que contrib煤an a mitigar e a adaptar os sistemas agr铆colas ao cambio clim谩tico fomentando o aumento da resiliencia destes sistemas fronte a eventos extremos.

En Galicia, a actividade gandeira 茅 un piar fundamental da actividade agraria, con sectores como o vac煤n, e en particular o vac煤n de leite, cun peso moi importante no conxunto espa帽ol (un 40% da produci贸n total) e europeo, xa que se atopa entre as dez primeiras rexi贸ns na produci贸n de leite. Destaca tam茅n, no conxunto espa帽ol, a produci贸n de vac煤n de carne, a produci贸n av铆cola, porcina e a cun铆cola. As铆 mesmo, a acuicultura galega 茅 un sector crecente e din谩mico, sendo l铆der a nivel mundial en produci贸n de mexill贸n, referente para a industria conserveira rexional, e de rodaballo, entre outros.

A complexidade dos problemas para resolver require unha abordaxe cient铆fica multidisciplinar centrado nas 谩reas crave da produci贸n animal: sa煤de e benestar, con especial referencia ao desenvolvemento de vacinas e 谩 reduci贸n do uso de antibi贸ticos na sa煤de animal; alimentaci贸n e nutrici贸n; crianza, xen茅tica e reproduci贸n; e zootecnia, entre outras.

Os grupos do Campus Terra propux茅ronse como prioridades cient铆ficas d煤as grandes 谩reas: 1) Cr铆a, reproduci贸n e mellora; 2) Nutrici贸n, sa煤de e benestar animal: One Health. Estas 谩reas recollen en boa medida o impacto do cambio clim谩tico nos retos en que se desagregan ao final deste apartado, achegando as铆 mesmo tecnolox铆as facilitadoras.

Prioridade 1. CR脥A, REPRODUCI脫N E MELLORA

A domesticaci贸n das especies discorreu en paralelo 谩 mellora das condici贸ns de vida das sociedades humanas. Un dos aspectos craves da domesticaci贸n foi garantir a reproduci贸n e a cr铆a dos animais, as铆 como a s煤a adaptaci贸n a condici贸ns diferentes da vida salvaxe. A reproduci贸n implica unha xesti贸n adecuada dos procesos de maduraci贸n sexual para planificar os cruzamentos que, ademais de asegurar as necesidades de produci贸n, permitan a s煤a continuidade transxeracional. Os m茅todos aplicados en cr铆a e produci贸n son enormemente vers谩tiles e deben adaptarse 谩s caracter铆sticas de cada sistema de produci贸n.

Unha vez controlado o ciclo reprodutivo, a mellora xen茅tica constit煤e, xunto coa mellora das dietas, sa煤de animal e instalaci贸ns, o elemento esencial para a mellora das produci贸ns. A diversidade xen茅tica ben xestionada, controlando ao mesmo tempo os efectos negativos da consanguinidade, representa o reservorio para a mellora sostida das produci贸ns. Caracterizar a diversidade e a diferenciaci贸n xen茅tica entre as razas 茅 esencial para afrontar os desaf铆os futuros relacionados coa aparici贸n de enfermidades emerxentes, a obtenci贸n de alimentos innovadores e os efectos do cambio clim谩tico.

As metodolox铆as cl谩sicas da Xen茅tica Cuantitativa han propiciado nos 煤ltimos 50 anos, entre outras, unha ganancia espectacular nas produci贸ns de porcino, vac煤n e pito. A irrupci贸n da xen贸mica posibilitou aplicar o co帽ecemento da arquitectura xen茅tica dos caracteres produtivos para unha selecci贸n m谩is eficaz. A mellora xen茅tica ha demostrado a s煤a capacidade de adaptaci贸n 谩s necesidades da industria e demandas dos consumidores, modificando os obxectivos de selecci贸n ao longo do tempo. Un dos retos esenciais que debe afrontar de forma inmediata 茅 a selecci贸n de variedades mellor adaptadas ou m谩is pl谩sticas para os efectos do cambio clim谩tico.

Prioridade 2. NUTRICI脫N, SA脷DE e BENESTAR ANIMAL: ONE HEALTH

Os animais sans son imprescindibles para a obtenci贸n de alimentos seguros e de calidade que satisfagan as necesidades da poboaci贸n. A sa煤de animal ten unha importancia estrat茅xica no marco da sustentabilidade e competitividade da produci贸n gandeira e, polo tanto, da industria alimentaria, xa que algunhas enfermidades constit煤en barreiras ao comercio de animais vivos e produtos de orixe animal. Ademais de todo iso, a sanidade animal contrib煤e a preservar o medio ambiente. Segundo datos da Organizaci贸n Mundial de Sanidade Animal (OIE), as enfermidades son responsables do 20% das perdas da produci贸n animal, o que implica unha maior utilizaci贸n de recursos naturais e unha maior cantidade de residuos org谩nicos que xestionar. Ademais, o 70% dos pat贸xenos afectan tanto a animais silvestres como dom茅sticos e o 71% dos pa铆ses membros da OIE esperan un impacto na emerxencia das enfermidades animais debidas ao cambio clim谩tico.

A sa煤de humana e animal est谩n estreitamente relacionadas e por iso definiuse o concepto One Health. As铆, a OIE considera que m谩is do 60% dos pat贸xenos que afectan os humanos son de orixe animal e existe unha clara relaci贸n entre o nivel de resistencias a antibi贸ticos das cepas bacterianas que afectan a humanos e animais, por unha banda, e o nivel de utilizaci贸n de antibi贸ticos en produci贸n animal, por outro. O establecemento de medidas de prevenci贸n 茅, sen d煤bida, unha das ferramentas m谩is baratas e efectivas para evitar as perdas produtivas e os riscos sanitarios. A bioseguridade, como medida de prevenci贸n por excelencia, mellora a produci贸n e a calidade sanitaria das produci贸ns, dimin煤e o risco de entrada de enfermidades e a s煤a difusi贸n, incrementa a eficacia das medidas de control instauradas, e mellora a confianza dos nosos socios comerciais, o que contrib煤e a garantir o mantemento e expansi贸n das exportaci贸ns. A bioseguridade converteuse nun dos asuntos centrais en materia sanitaria, como o demostra a s煤a incorporaci贸n dentro das medidas de prevenci贸n que se postulan na Lei de Sanidade Animal Europea.

Dada a necesidade de diminu铆r a utilizaci贸n de antibi贸ticos na produci贸n animal, consid茅rase prioritaria a obtenci贸n de novos produtos alternativos aos antibi贸ticos e o dese帽o de medidas para reducir o seu consumo. Isto implica xerar novas vac煤as, producir novos aditivos para as dietas baseados no papel da microbiota (probi贸ticos, nutrac茅uticos...) e mellorar as medidas de bioseguridade que esixen os novos modelos de produci贸n animal. Para iso, ser谩 necesario o desenvolvemento de ferramentas de diagn贸stico e de detecci贸n de pat贸xenos e xerar modelos de produci贸n que te帽an como prioridade o benestar animal.

Distintos grupos de investigaci贸n do Campus Terra te帽en experiencia acreditada no estudo das enfermidades zoon贸ticas, e dos animais dom茅sticos e silvestres como posibles reservorios de microorganismos pat贸xenos; moi especialmente de clons emerxentes de alto risco e de cepas multirresistentes a antibi贸ticos; e nos efectos do cambio clim谩tico na distribuci贸n xeogr谩fica e epidemiol贸xica das enfermidades infecciosas e parasitarias. Esta experiencia ser谩 clave nesta prioridade, polo seu impacto na produci贸n gandeira e na sa煤de humana e animal.

Para o estudo da din谩mica da infecci贸n e a implementaci贸n de medidas de bioseguridade faise necesario desenvolver m茅todos para a monitorizaci贸n das enfermidades, integrando os aspectos etiopatox茅nicos, histopatol贸xicos e da microbiota asociada aos distintos 贸rganos, especialmente a intestinal, as铆 como novas ferramentas de diagn贸stico nos animais e m茅todos de detecci贸n de pat贸xenos en mostras ambientais.

O benestar animal como apoio 谩 sa煤de animal e viceversa, a s煤a medici贸n e avaliaci贸n nos animais, o dese帽o de protocolos de mellora e o estudo dos v铆nculos entre benestar, eficiencia, sustentabilidade e sa煤de, son tam茅n fundamentais nesta prioridade. Demostrouse que o benestar animal mellora a produtividade, a calidade e a inocuidade dos alimentos, reduce substancialmente as necesidades de medicamentos e, por tanto, contrib煤e 谩 seguridade alimentaria. Unha das prioridades europeas 茅 integrar o concepto de benestar animal na cadea alimentaria, o que obriga a desenvolver estratexias dirixidas 谩 monitorizaci贸n das explotaci贸ns gandeiras e 谩 mellora dos factores que o determinan. A alimentaci贸n, a xen茅tica, a microbiota, o manexo ou as condici贸ns ambientais infl煤en na sa煤de dixestiva, ata o punto de que lixeiros cambios alteran o benestar dos animais e a calidade dos seus produtos.

Debido 谩 importancia estrat茅xica da sa煤de e benestar animal na sa煤de p煤blica e seguridade alimentaria, as铆 como no medio ambiente e a econom铆a rural, 茅 necesario potenciar a investigaci贸n, o desenvolvemento tecnol贸xico e a innovaci贸n neste 谩mbito, para dar resposta 谩s necesidades e retos aos que se enfrontan as distintas especies e modelos de produci贸n. Con todo, dada a complexidade de factores que interve帽en e para afrontar o reto das enfermidades infectocontaxiosas de forma global, 茅 necesario que esta tarefa sexa abarcada desde unha perspectiva interdisciplinar tal como exponse no Campus Terra, co traballo conxunto de profesionais da sa煤de, animal e humana, xunto a expertos en ecolox铆a, medio ambiente e din谩micas de ecosistemas.

Retros estrat茅xicos de I+D+i

1. Alimentaci贸n animal: repercusi贸n en seguridade alimentaria, sa煤de animal e calidade de produtos.
2. Protocolos integrais de actuaci贸n para mellorar a sa煤de e o benestar animal: control de enfermidades e reduci贸n do uso de tratamentos mediante novas ferramentas de diagn贸stico, terapias e estratexias.
3. Estudo da arquitectura xen茅tica de caracteres produtivos e a s煤a aplicaci贸n para a mellora da produci贸n animal, combinando estratexias tradicionais coa selecci贸n asistida por marcadores e selecci贸n xen贸mica.
4. Xesti贸n integrada da sanidade e da produci贸n animal no contexto do cambio clim谩tico, con especial atenci贸n 谩s enfermidades emerxentes en animais dom茅sticos, acu谩ticos e silvestres, as铆 como o estudo da s煤a potencialidade zoon贸tica.
5. Monitorizaci贸n, modelizaci贸n e control de variables ambientais, animais e produtivas: integraci贸n e emprego de sensores para controlar unha variedade de datos en tempo real e preservar a sa煤de dos animais, posibilitar a reduci贸n dos insumos e minimizar o impacto ambiental.

Unha das principais prioridades do sector alimentario est谩 enfocada cara 谩 sa煤de e a seguridade: o sistema alimentario debe ser capaz de proporcionar alimentos seguros e garantir que os consumidores te帽an acceso a unha dieta saudable. A seguridade alimentaria establ茅cese mediante o co帽ecemento da composici贸n dos alimentos, os axentes que os alteran e os mecanismos para o seu control, as铆 como dos efectos que te帽en os alimentos sobre a fisiolox铆a humana e os riscos asociados a calquera etapa da s煤a produci贸n.

A alimentaci贸n segura e saudable debe encarar m煤ltiples retos, como son a necesidade de desenvolver m茅todos anal铆ticos e de screening de actividade biol贸xica, ferramentas para a avaliaci贸n r谩pida da calidade desde o punto de vista da seguridade alimentaria, da nutrici贸n, das caracter铆sticas organol茅pticas e da rastrexabilidade. A innovaci贸n na utilizaci贸n de ingredientes, ou o desenvolvemento de bases de datos xen贸micas, transcript贸micas e de microARNs, son tecnolox铆as innovadoras transversais que contrib煤en a mellorar a calidade e seguridade dos produtos. Os m茅todos biol贸xicos e anal铆ticos deben ademais previr un dos principais problemas emerxentes relacionado co comercio global; o fraude nos alimentos e a detecci贸n dos alimentos contaminados con microorganismos pat贸xenos e, moi especialmente, os clons emerxentes de alto risco. 脡 necesario innovar respecto a a elaboraci贸n e conservaci贸n dos alimentos, as铆 como nas formas de industrializaci贸n que dimin煤an os desperdicios xerados, buscando a s煤a reutilizaci贸n, promovendo a econom铆a circular e o seu uso secuencial neste sector.

Estas ferramentas de control son indispensables para o desenvolvemento das marcas de calidade, como as indicaci贸ns xeogr谩ficas protexidas ou as denominaci贸ns de orixe, que garanten os produtos acollidos, e que se consideran primordiais en espazos econ贸micos nos que as s煤as fortalezas bas茅anse en produci贸ns a pequena escala, pero de gran calidade.
Cont茅mplanse tres prioridades neste eixo de Alimentaci贸n segura e saudable:

Prioridade 1. SEGURIDADE ALIMENTARIA

O obxectivo primordial 茅 desenvolver unha estratexia integrada para a avaliaci贸n da inocuidade dos alimentos adoptando un enfoque "da granxa 谩 mesa", que incl煤a procedementos de vixilancia para asegurar a seguridade dos alimentos ao longo de toda a cadea alimentaria, as铆 como os procedementos de vixilancia para garantir que t贸dalas operaci贸ns l茅vense a cabo segundo o previsto, inclu铆ndo a rastrexabilidade.

Os grupos de investigaci贸n do Campus Terra desenvolveron, ao longo dos anos, capacidades de investigaci贸n en vixilancia da seguridade alimentaria a trav茅s do uso de m茅todos de detecci贸n, an谩lise e control de perigos qu铆micos e microbiol贸xicos; en especial a detecci贸n e caracterizaci贸n molecular de clons de alto risco con numerosos xenes de virulencia e de resistencia aos antibi贸ticos e a cepas produtoras de toxinas contaminantes; e detecci贸n de residuos en alimentos e auga. Os sistemas de control de rastrexabilidade alimentaria e detecci贸n de fraude deben actuar, en moitos casos, en estreita relaci贸n tanto coa industria como coas instituci贸ns p煤blicas con responsabilidades neste 谩mbito. Disponse de sistemas para o xenotipado a gran escala de marcadores moleculares para rastrexabilidade, fraude e seguridade alimentaria, an谩lise do microbioma e metatranscriptoma para a detecci贸n, an谩lise e control de perigos microbiol贸xicos en alimentos e auga, ou a caracterizaci贸n molecular de microrganismos pat贸xenos. Ademais, tam茅n se disp贸n de capacidade metodol贸xica in vitro para a detecci贸n temper谩 de compostos t贸xicos ou o desenvolvemento de estratexias de eliminaci贸n de devanditos compostos nas complexas matrices do alimento, e da tecnolox铆a e a experiencia para desenvolver calquera certificado de referencia que sexa necesario para os controis de calidade dos alimentos analizados.

Prioridade 2. ALIMENTACI脫N, SA脷DE e CONSUMIDORES

A promoci贸n da sa煤de a trav茅s dos alimentos require realizar investigaci贸n para identificar compo帽entes bioactivos clave nos alimentos, para entender como se comportan no organismo e o seu modo de acci贸n. 脡 esencial obter un co帽ecemento profundo das caracter铆sticas nutricionais e funcionais dos alimentos e dietas, as铆 como da s煤a biodispo帽ibilidade, 谩reas cient铆ficas nas que o Campus Terra leva traballando desde hai tempo. Este co帽ecemento tam茅n 茅 importante aplicalo durante o desenvolvemento de novos alimentos, as铆 como para a mellora da produci贸n, o procesado, o envasado e a adecuada xesti贸n da cadea alimentaria.

A investigaci贸n en alimentaci贸n, e no procesado dos alimentos, debe ter en conta ao consumidor, xa que 茅 quen acepta unha innovaci贸n mediante a compra do produto. Para iso util铆zanse as probas denominadas afectivas ou hed贸nicas, aquelas  nas que o consumidor expresa a s煤a reacci贸n subxectiva ante o produto. Para co帽ecer en base a que se realiza esa elecci贸n 茅 preciso aplicar probas anal铆ticas, nas que interve帽en paneis de catadores adestrados, coas que se obt茅n unha caracterizaci贸n sensorial dos alimentos: 茅 crucial descubrir por que os consumidores toman certas decisi贸ns, e poder adaptar a produci贸n 谩s mesmas.

Os grupos de investigaci贸n relacionados con esta prioridade no Campus Terra, desenvolveron capacidades relacionadas coa detecci贸n e identificaci贸n de compostos biosaudables e nutrac茅uticos en alimentos ou produtos alimenticios; na formulaci贸n, elaboraci贸n e estudo de novos alimentos de valor engadido e valor funcional; no testeo da durabilidade e deterioraci贸n dos alimentos ao longo da cadea de produci贸n e comercializaci贸n; na caracterizaci贸n das intoxicaci贸ns de orixe alimentaria; no estudo de preditores de enfermidade presente en alimentos; e no estudo de h谩bitos alimentarios e intervenci贸n nutricional en diferentes colectivos humanos.

Prioridade 3. TECNOLOX脥A e PROCESADO DE ALIMENTOS

O co帽ecemento dos cambios na estrutura, composici贸n, caracter铆sticas organol茅pticas e calidade dos alimentos durante o proceso de fabricaci贸n, o seu almacenamento e tratamento culinario e, mesmo durante a dixesti贸n, 茅 fundamental para saber a biodispo帽ibilidade dos nutrientes e o seu impacto na nutrici贸n.

No Campus Terra existen capacidades relacionadas co estudo de tecnolox铆as de procesado de alimentos, e que axuden ao control da seguridade e calidade dos alimentos. 脡 tam茅n moi relevante o campo de investigaci贸n e desenvolvemento tecnol贸xico relacionado con cuesti贸ns como a reutilizaci贸n de subproductos da industria alimentaria pola propia industria, o seu uso secuencial, e o aforro de enerx铆a e auga nos procesos produtivos industriais, tanto desde un punto de vista econ贸mico como ambiental.

Retos estrat茅xicos de I+D+i

1. Desenvolvemento de m茅todos moleculares e funcionais (biol贸xicos) para avaliar a seguridade dos alimentos, que permitan detectar e identificar contaminantes microbiol贸xicos e, moi especialmente, os clons emerxentes de alto risco, aditivos, residuos e toxinas.  
2. Desenvolvemento de m茅todos qu铆micos e moleculares para avaliar a rastrexabilidade e detectar posibles fraudes nos alimentos: fortalecemento de m茅todos de control ao dispor dos consellos reguladores ou similares.
3. Desenvolvemento de probas para identificar e avaliar as caracter铆sticas organol茅pticas e nutricionais dos alimentos, desenvolvemento de probas subxectivas para avaliaci贸n de produtos baseados en estudos das percepci贸ns do consumidor.  
4. Novas tecnolox铆as de procesado, inclu铆ndo utilizaci贸n de compo帽entes bioactivos usados como ingredientes ou aditivos alternativos.
5. Uso eficiente de recursos nas industrias agroalimentarias, mellorando o aproveitamento dos subproductos resultantes dos procesos produtivos, para a s煤a aplicaci贸n tanto na alimentaci贸n humana como na animal, ou outros novos usos: cosm茅tica, fertilizantes, industria farmac茅utica, etc.

A superficie forestal galega alcanza as 2 M ha se se consideran as matogueiras e pasteiros en monte, unha 谩rea de 0,6 M ha cunha notable importancia de conservaci贸n, pero tam茅n produtiva. O monte en Galicia presenta un marcado car谩cter multifuncional, e os aproveitamentos forestais incl煤en non s贸 os madeireiros (uns 8 M m3 anuais), sen贸n tam茅n os da casta帽a, cogomelos silvestres, pequenos froitos, pastos, caza e pesca. A superficie forestal 茅 na s煤a inmensa maior铆a privada, ben en forma de montes veci帽ais en man com煤n, condominios romanos ou montes de particulares. Esta forma de propiedade sup贸n un reto en canto 谩s pol铆ticas de ordenaci贸n forestal e a explotaci贸n econ贸mica desta fonte de riqueza.

A masa arborizada galega corresponde ao 10% da nacional, pero achega m谩is do 50% da produci贸n madeireira, abastecendo a unha industria forestal potente e variada. A cadea monte-industria 茅 unha actividade econ贸mica que sup贸n da orde dun 3% do PIB galego, cifra moi superior 谩 media espa帽ola e europea.

Tanto os bosques como as 谩reas de monte desarbolado xogan un papel fundamental na mitigaci贸n do cambio clim谩tico e na subministraci贸n de auga de calidade e constit煤en ademais o h谩bitat de animais e plantas que soste帽en un ecosistema diverso. Os terreos forestais en Galicia enfr贸ntanse a unha serie de retos que son propios das s煤as caracter铆sticas intr铆nsecas ou do seu car谩cter global: o progresivo abandono do medio rural, que provoca frecuentes situaci贸ns de falta de xesti贸n das superficies forestais, a recorrencia dos incendios forestais (moi ligado ao devandito abandono), o cambio clim谩tico, que ter谩 impactos significativos nos ecosistemas forestais e nos servizos ecosist茅micos que estes proporcionan (en particular, a protecci贸n do chan e a subministraci贸n de auga). Neste marco hai varias li帽as de traballo que resultan necesarias e que se relacionan directamente co subsector forestal ou co medio rural no seu conxunto.

As prioridades en investigaci贸n neste eixo son catro:

Prioridade 1. POL脥TICA e GOBERNANZA

Os retos espec铆ficos neste 谩mbito son numerosos, xa que a planificaci贸n forestal pasa por determinar as prioridades de investimento e os obxectivos para alcanzar en 谩mbitos moi diversos, que van desde a estrutura da propiedade, as formas de xesti贸n da propiedade forestal, a cadea monte-industria, os problemas sanitarios, infraestruturas forestais, taxas de extracci贸n de produtos forestais, requirimentos de abastecemento da industria e fomento da produci贸n de madeira de calidade, entre outros aspectos relevantes.

Un reto espec铆fico, no que a investigaci贸n xoga un papel relevante, 茅 o desenvolvemento de estratexias e m茅todos que fomenten a xesti贸n activa das parcelas forestais e, consecuentemente, contrib煤an a frear o abandono rural. Realiz谩ronse notables achegas no 谩mbito da ordenaci贸n do territorio, estrutura da propiedade, mobilidade de terras ou no estudo dos efectos de pol铆ticas de desenvolvemento rural por grupos do Campus Terra.

A investigaci贸n que se promover谩 nesta prioridade cient铆fica enfocarase cara 谩 xeraci贸n de informaci贸n t茅cnica e cient铆fica que permita definir criterios obxectivos para identificar unha xesti贸n activa; dese帽ar medidas de fomento da devandita xesti贸n e incrementar a rendibilidade dos propietarios forestais; definir novas f贸rmulas de agrupaci贸ns de xesti贸n forestal, estudar a estrutura da propiedade particular a niveis comarcais ou definir procedementos que permitan consolidar a propiedade veci帽al e mellorar a s煤a integraci贸n en mancomunidades.

Prioridade 2. XESTI脫N FORESTAL MULTIFUNCIONAL

As necesidades de desenvolvemento cient铆fico nesta prioridade complem茅ntanse coas da anterior, a铆nda que se centran en opci贸ns concretas de aproveitamento forestal que pode basearse en produtos madeireiros ou non madeireiros. Neste 谩mbito, o Campus Terra presenta notables capacidades, traballando na modelizaci贸n da produci贸n madeireira, na monitorizaci贸n de recursos ou na xesti贸n forestal a nivel rodal. Destes traballos cient铆ficos e t茅cnicos resultaron abundantes ferramentas que actualmente son de uso habitual na xesti贸n de plantaci贸ns. No referente a produtos non madeireiros, cabe destacar as importantes capacidades do Campus en aproveitamentos como pastos, casta帽as, plantas medicinais, pequenos froitos e cogomelos silvestres, etc.

A xesti贸n forestal debe resultar ademais sostible, o que conleva m煤ltiples aspectos que viran ao redor de tres eixos: social, econ贸mico e ambiental. Os aproveitamentos dos produtos forestais deben, por tanto, garantir a conservaci贸n da capacidade produtiva dos chans, adecuarse 谩 estaci贸n concreta e acomodarse a taxas de extracci贸n sostibles e 谩 necesaria conservaci贸n das funci贸ns ecosist茅micas dos montes, todo o cal require dun enfoque marcadamente multidisciplinar.

A innovaci贸n dixital resulta clave nesta prioridade, ao implicar o desenvolvemento de novas ferramentas de monitorizaci贸n dos sistemas forestais, baseadas tanto en sensores remotos (sat茅lites, imaxes LiDAR) como en dispositivos terrestres (Laser Scanner). O almacenamento, xesti贸n e explotaci贸n posterior de datos mediante ferramentas inform谩ticas e bases de datos faise especialmente necesario.

Outros 谩mbitos de traballo nos que se conta con experiencia no Campus Terra est谩n relacionados co aumento da diversidade e a calidade da madeira producida, a certificaci贸n forestal, a mellora da conservaci贸n e xesti贸n dos recursos xen茅ticos, o incremento de forma sostible das taxas de aproveitamento madeireiro, a aplicaci贸n das novas tecnolox铆as aos sistemas de monitorizaci贸n de recursos forestais, a compatibilizaci贸n da produci贸n m煤ltiple de bens e servizos dos montes ou a optimizaci贸n da xesti贸n multiproducto dos sistemas forestais, por exemplo a trav茅s de sistemas agroforestais e silvopastorais.

Prioridade 3. CONSTRUCI脫N EN MADEIRA

O fomento da competitividade das empresas da cadea da madeira pasa, entre outras medidas, por fomentar o emprego dos produtos madeireiros e, especificamente, o uso da madeira na construci贸n.

O Campus Terra conta, neste 谩mbito, con capacidades moi relevantes que se materializan na plataforma tecnol贸xica PEMADE. A combinaci贸n das s煤as capacidades, con grupos con experiencia previa na caracterizaci贸n de elementos estruturais de madeira empregando t茅cnicas de fotogrametr铆a, ofrece posibilidades evidentes para desenvolver os retos que se expo帽en neste 谩mbito. Outros grupos traballaron nas posibles aplicaci贸ns das madeiras de especies nativas.

Os retos concretos neste 谩mbito son tanto cient铆ficos como tecnol贸xicos e de innovaci贸n, pasando polos dese帽os de novos produtos de madeira, a an谩lise estrutural, a profundizaci贸n no estudo de propiedades da madeira e a s煤a modificaci贸n, o estudo de novas oportunidades de mercado e a transformaci贸n en funci贸n das dispo帽ibilidades cambiantes da oferta de madeira nos montes galegos e, en definitiva, o fomento deste material no 谩mbito da construci贸n de obra nova ou rehabilitaci贸n, avaliando o impacto en termos de balance de carbono.

Prioridade 4. INCENDIOS FORESTAIS

En Galicia ded铆case unha enorme cantidade de recursos, un investimento anual na contorna dos 100 M 鈧�, 谩s actividades de extinci贸n de incendios forestais, que causan cada ano enormes perdas econ贸micas, e sobre todo, inxentes perdas ambientais, cuxa recuperaci贸n require anos e enormes investimentos. Os retos neste 谩mbito son variados, a铆nda que se relacionan coas causas estruturais das que se deriva un aumento incontrolado das cargas de combustibles forestais polo abandono da xesti贸n das terras. O cambio clim谩tico sup贸n ademais un problema engadido, polo alongamento do per铆odo de alto risco de incendios e da severidade e superficie afectada polos mesmos, sendo cada vez m谩is frecuentes os grandes incendios forestais (>500 ha).

A dinamizaci贸n de pol铆ticas de prevenci贸n m谩is efectivas require do desenvolvemento de informaci贸n cient铆fica adicional sobre o comportamento dos incendios forestais, os seus efectos sobre o chan dependendo da severidade, a modelizaci贸n e monitorizaci贸n dos combustibles forestais ou a silvicultura preventiva, as铆 como o desenvolvemento de variedades con maior capacidade de resistencia ao lume ou a cuantificaci贸n da reduci贸n de cargas de combustible e modificaci贸n do comportamento do incendio polo emprego do gando.

Retos estrat茅xicos de I+D+i

1. Impulso de estratexias de fomento dunha xesti贸n forestal activa no marco das pol铆ticas de desenvolvemento rural: integrar a pol铆tica forestal na an谩lise dos procesos territoriais e das din谩micas de cambios de usos do chan, co obxectivo de co帽ecer o seu impacto na conservaci贸n da biodiversidade e dos servizos ecosist茅micos.
2. Desenvolvemento e aplicaci贸n de novas tecnolox铆as na monitorizaci贸n de recursos naturais, recursos forestais e servizos ecosist茅micos, inclu铆ndo sensores remotos, biosensores, nanosensores, e o desenvolvemento de t茅cnicas e algoritmos de an谩lises de sistemas complexos. Desenvolvemento de sistemas de xesti贸n multicriterio de masas arborizadas.
3. Mellora e implementaci贸n de sistemas de xesti贸n agroforestal, silvopastoral e forestal sostible, para o fomento de aproveitamentos non madeireiros no monte galego: impacto da xesti贸n forestal sobre a conservaci贸n da diversidade biol贸xica e dos recursos xen茅ticos.
4. Dese帽o e avaliaci贸n de estruturas de madeira e impulso deste material no 谩mbito da construci贸n de obra nova ou de rehabilitaci贸n, avaliando o seu impacto respecto ao balance de carbono.  
5. Elaboraci贸n de bases cient铆ficas e t茅cnicas para mellorar a planificaci贸n e execuci贸n de actividades preventivas e de extinci贸n de incendios forestais: efectos dos incendios nos chans e a s煤a restauraci贸n.
6. Obtenci贸n de novos produtos de orixe biol贸xica a partir de material vexetal de alto valor engadido e de aplicaci贸n para o desenvolvemento de f谩rmacos, biocidas, substratos, bioabsorbentes ou outros bioproductos.